Pommersfelden, Schönborn'sche Schlossbibliothek, 142 (2744)

Selected Canon Law Collections, ca. 500–1234
Revision as of 19:48, 26 May 2025 by Replacetext (talk | contribs) (Text replacement - "author([1-3])=Giovanna Murano" to "author$1 = Giovanna Murano")
Library Pommersfelden, Schönborn'sche Schlossbibliothek
Shelfmark 142
Olim shelfmark 2744
Century saec. XII med.
Provenance
European region of origin Central Italy
Collection Gratian, Concordia discordantium canonum
Digital Images https://preserver.beic.it/delivery/DeliveryManagerServlet?dps_pid=IE619393
Author Giovanna Murano

The manuscript Pommersfelden, Schönborn'sche Schlossbibliothek, 142 (2744) is a copy of Gratian, Concordia discordantium canonum; siglum: Po.

Description

Membr.; 243 ff.; sec. XII (1150-1160); Italia (Lazio o Roma).

Contents

Fols. 2ra-va Nicolaus Maniacutia, Versus ad incorrupta nomina pontificum servanda (bis Eugenius III, add. al. man. ‘Post fit Alexander surgens de schismate Victor… Huic successit Clemens, qui nunc prelatus habetur [qui…habetur add. post] = cod. P in H. Schmidinger, Das Papstgedicht des Nicolaus Maniacutius. Mitteilungen des Institut für Österreichische Geschichtsforschung 72[1964] 63-73.

Fol. 2va Versus, ‘In numero cleri quisquis probus optat haberi’

Fols. 2va-3vb Introductio Decreti anonyma inc. Concordia discordantium canonum iuxta determinationem magistri Gratiani episcopi

Fols. 4ra-11ra Introductio ‘In prima parte’

Fols. 11r-238vb Decretum cum gl. (a, b, c); Gl. ord. Bartholomaei Brixiensis (d); add. ad Gl. ord. (e).

Additiones (37v, marg. inf., contrassegnata da ‘P’ e da una sigla: § Item exempla Cirilli ad Iohannem Anchiocensi. ‘Iohannes Christostomus duobus synodis orthodoxorum… Nicolaus papa ambos nobiscum reconciliavit’. L’additio elenca alcuni casi di riconciliazione e di restituzione alla cattedra episcopale di vescovi precedentemente destituiti. Coincide, ad eccezione dell’intestazione e di poche varianti, con il cap. V del De episcoporum transmigratione, una breve collezione canonica testimoniata in un codice copiato nella metà del sec. X probabilmente in uno scriptorium del Lazio meridionale. Sulla collezione: G. Cò, Il De episcoporum transmigratione, le decretali pseudo-isidoriane e i dibattiti sul trasferimento e la deposizione dei vescovi tra la metà del IX e l’inizio del X secolo. Mélanges de l’École française de Rome - Moyen Âge [Online], 132-1 | 2020). A f. 177rb (a C.26 q.6 p.c.3) Item Eugenius III. papa Gotifredo tituli Damaso et Johanni Crasso sancti angeli sacerdotibus. ‘Dillectioni vestre notum esse credimus … Data biterbi’ (leg. Viterbi) (ed. Weigand, Dekretanhänge 11 n. 30).

Fols. 238vb-240ra Appendix I: Honorius II ‘Inherentes’ (JL 7401); Eugenius III ‘Litteras dilectionis vestre’ (JL 9654); Innocentius II ‘Quotiens frater noster A.’ (JL 8289 e palea C.2 q.5 c.17); Ex conciliis Aureliensis cap. ‘Qui sine odii meditatione’ (cf. Palea C.13 q.2 c.32 fine); Nicolaus papa episcopis Gallie ‘Autoritatem venerabilium’ (= C.15 q.6 c.2, abbr.); Ex registro Gregorii viii. (JL 5153/4 + JE 1259); Item Ormisda papa (Palea C.31 q.2 c.2); Item ex decretis Julii papa ‘Sicut enim pestis symonia’ (JL 15214); Item Deusdedit papa ‘Si dominus et magister omnium’ (X 5.3.3); Item cap. cc.iii ‘Accusatum symoniacum necesse’ (Palea C.2 q 5 c.14); Item Gregorius in registro Maximo ‘Quotiens contra ecclesiasticam’ (JE 1382); Item Pascalis papa secundus ‘Nulli episcoporum liceat’ (Palea C.3 q.5 c.14); Item Urbanus papa secundus ‘Nullus episcopus’ (Palea C.22 q.5 c.23); Item Gregorius Johanni ep. in ep. vi. l. iii ‘Fraternitas tua nescio’ (JE 1210); ‘Sancto concilio est allatum (X 3.27.2); Item Martinus papa et martir ‘In omni loco archipresbiter’ (JE 2077α); Item Alexander papa II ‘Periurio notatur’ (JL 4617); Item Leo episcopus… per totam Italiam ‘Relatum est auribus nostris… Data Rome mense aprilis, die xx. indictione v.’ (JL 4269); Item Marcellus papa ‘Illud autem statuendum esse’ (Palea C.20 q.1 c.10); Item Pius pape ‘Virgines non velentur’ (Palea C.20 q.1 c.10); Item Gregorius episcopo Siracusano ‘Religiosorum virorum corda’ (JE 1482); Item Callixtus papa ‘Raptorem ad penitentiam recipimus’ (Ps.-Isidorus, Calixtus, ep. 2 cap. 16, ed. Hinschius 140 = Heilingenkreuz 44, n. 12); Item Jeronimus ‘Clemens iiii. post’ (= Heilingenkreuz 44, n. 16); Item ex concilio affricano ‘Quicumque sub conditionis nomine (Palea C.27 q.2 c.8); Idem in eodem Johanni (= Heilingenkreuz 44, n. 31); Idem in eodem Felici episcopo Sipontino ‘Pervenit ad nos quod Felix (= Heilingenkreuz 44, n. 33); Idem in eodem Joh. ep. Ravenati ‘Oportet igitur’ (= Heilingenkreuz 44, n. 34); Benedictus ‘Lex divine constitutionis’ (JL 3773); ‘In coniugio duo attenda sunt (= Heilingenkreuz 44, n. 29).

Fols. 240rb-243rb Appendix II: ’Hii canones debent esse supra in fine xxiii. cause’; per i testi, tratti in parte dai Libri duo de synodalibus causis et disciplinis ecclesiasticis di Regino di Prüm vd. Weigand, Dekretanhänge 12-17.

F. 243v, in cancelleresca (sec. XIII): Anno domini millesimo centesimo cinquagesimoprimo Gracianus monachus de Clasa (sic) civitate Tuscie natus decretum composuit. De hoc vide glo. ij q. vi. forma.

Literature

Kuttner, Repertorium p. 14, 19-20, 105. – Stickler, Decretistica Germanica adaucta 597. – Weigand, Bazianus- und B.-Glossen 490-495. – Weigand, Dekretanhänge 8-17. – Weigang, Rolandusglossen 429-23. – Dolezalek, Weigand, Geheimnis 190-s. – Weigand, Romanisierungstendenzen. – Weigand, Fälschungen als Paleae 304. – Weigand, Frühe Kanonisten 152. – Weigand, Glossen 909-11.