Wien, ÖNB, Cod. 2141: Difference between revisions
m changed roman to italics |
m added coll2 in Infobox |
||
| Line 10: | Line 10: | ||
| normregion = Western Germany | | normregion = Western Germany | ||
| coll = Collectio Quesnelliana | | coll = Collectio Quesnelliana | ||
| coll2 = Corpus canonum Africano-Romanum | |||
| century = saec. VIII-IX | | century = saec. VIII-IX | ||
| clanumber = [https://elmss.nuigalway.ie/catalogue/227 CLA X 1505] | | clanumber = [https://elmss.nuigalway.ie/catalogue/227 CLA X 1505] | ||
Revision as of 17:57, 29 October 2025
| Library | Wien, ÖNB |
|---|---|
| Shelfmark | Cod. 2141 |
| Century | saec. VIII-IX |
| Provenance | |
| European region of origin | Western Germany |
| Specific region of origin | Region around Lorsch |
| Collection | Collectio Quesnelliana |
| Collection 2 | Corpus canonum Africano-Romanum |
| Digital Images | ub.uni-heidelberg.de |
| Description at | bibliotheca-laureshamensis-digital |
| Description at 2 | 2014 description by Kautz |
| CLA | CLA X 1505 |
| Bischoff number | 7218 on p. 491 |
| Author | Christof Rolker |
| Author | Till Stüber |
Wien, ÖNB, Cod. 2141 is a partial copy of the Collectio Quesnelliana. Because their exemplar was incomplete, the scribes supplemented the Quesnelliana using a copy of the Corpus canonum Africano-Romanum (on fol. 98v-101v and 103v-115v). The documents taken from the Corpus canonum Africano-Romanum are the synods of Antioch (partial), Laodicaea, Constantinople and Carthage 419. According to Turner, the exemplar these texts were copied from was closer to the archetype of the Corpus canonum than the more complete manuscripts München, BSB, Clm 6243 and Würzburg, Universitätsbibliothek, M.p.th.f. 146. See below for fol. 106r-115v.
Perhaps (Bischoff) or "manifestly" (CLA) from Lorsch, dated saec. VIII/IX (CLA, Bischoff) or about 780 (Kéry).
Contents
The following table shows the contents of the manscript, indicating for each document whether it was copied from the Quesnelliana or the Corpus canonum Africano-Romanum (CCAR). The numbering of the Quesnelliana chapters is taken from the contents list of Elliot, Canon Law Collections in England ca 600–1066, pp. 214-218.
Note that the synod of Antioch represents a combination of both collections: on fol. 98v, in the midst of canon 1 of Antioch, the Quesnelliana text breaks off at uel presbyter uel diaconus (presumably due to a lacuna in the exemplar). With lighter ink, the scribe continues in the same line with the wording of the Corpus canonum Africano-Romanum: post hanc definitionem ausus etc.
| No. | Contents | Folios | Quesnelliana | CCAR |
| 1 | Nicaea 325 – Creed | 1r | 1a | |
| 2 | Nicaea 325 – subscriptions | 1r–2r | 1b | |
| 3 | Nicaea 325 – Short preface „Cum convenisset“ | 2r | 1c | |
| 4 | Nicaea 325 – canons (Isidoriana) | 2r–3v | 1d | |
| 5 | Serdica 342 | 3v–6v | 1e | |
| 6 | Carthage 397 – Praefatio / Breviarium Hipponense | 6v–10r | 2 | |
| 7 | Ancyra 314 (Isidoriana) | 10r-12r | 3 | |
| 8 | Neocaesarea 314/5 (Isidoriana) | 12v–13r | 4 | |
| 9 | Gangra 340/1 (Isidoriana) | 13r–14v | 5 | |
| 10 | Carthage 416 – synodal letter „Cum ex more“ | 14v–15v | 6 | |
| 11 | Innocent I „In requirendis Dei“ (J3 708) | 15v–17r | 7 | |
| 12 | Mileve 416 – synodal letter „Quia te Dominus“ | 17r–v | 8 | |
| 13 | Innocent I „Inter ceteras Romanae“ (J3 709) | 18r–v | 9 | |
| 14 | Letter of African bishops to Innocent I „De conciliis“ | 18v–22r | 10 | |
| 15 | Innocent I „Fraternitatis vestrae“ (J3 710) | 22r–23r | 11 | |
| 16 | Innocent I „In familiaribus scriptis“ (J3 711) | 23r | 12 | |
| 17 | Carthage 418 | 23r–24r | 13 | |
| 18 | Rescript of Honorius and Theodosius II „Ad conturbandam“ | 24r–v | 14 | |
| 19 | Edict of the PPO Palladius „In Pelagium“ | 25r | 15 | |
| 20 | Honorius and Theodosius II to Aurelius of Carthage „Dudum quidem“ | 25r | 16 | |
| 21 | Aurelius of Carthage „Dilectissimis“ | 25r–v | 17 | |
| 22 | Augustinus of Hippo „Tandem aliquando“ – Auszug | 25v–26r | 18 | |
| 23 | Constitution of Constantius III „Quae cum praeteritae“ | 26r–v | 19 | |
| 24 | Edict of PVR Volusianus „Hactenus Caelestium“ | 26v | 20 | |
| 25 | Innocent I „Consulenti tibi“ (J3 675) | 26v–28r | 21 | |
| 26 | Innocent I „Magna me gratulatio“ (J3 691) | 28r–30r | 22 | |
| 27 | Innocent I „Si instituta“ (J3 701) | 30r–31v | 23 | |
| 28 | Innocent I „Etsi tibi“ (J3 665) | 31v–33v | 24 | |
| 29 | Chalcedon 451 (Prisca) | 33v–37v | 25 | |
| 30 | Constitution of Valentinian III and Marcian „Tandem aliquando“ | 37v–38r | 26 | |
| 31 | Constitution of Marcian „Venerabilem catholicae“ | 38r–v | 27 | |
| 32 | Constitution of Marcian „Licet iam sacratissima“ | 38v–40r | 28 | |
| 33 | Siricius „Directa“ (J3 605) | 40r–43r | 29 | |
| 34 | Siricius „Optarem semper“ (J3 613) | 43r–44r | 30 | |
| 35 | Ambrosius of Milan „Recognovimus“ | 44r–45v | 31 | |
| 36 | Zosimus “Exigit dilectio” (J3 745) | 45v–46v | 32 | |
| 37 | Zosimus “Ex relatione fratris” (J3 750) | 46v–47r | 33 | |
| 38 | Boniface I „Difficile quidem“ (J3 790) | 47r–v | 34 | |
| 39 | Celestine I „Cuperemus quidem“ (J3 821) | 47v–49r | 35 | |
| 40 | Celestine I „Nulli sacerdotum“ (J3 823) | 49r–v | 36 | |
| 41 | Expositio fidei „Nos patrem“ | 49v | 37 | |
| 42 | Confessio Faustini presbyteri „Sufficiebat“ | 49v–50r | 38 | |
| 43 | De fide Nicaena | 50r–v | 39 | |
| 44 | Libellus Augustini de fide catholica | 50v–51r | 40 | |
| 45 | Leo I „Promisisse me“ (J3 1092) – appendix | 51r–54v | 41 | |
| 46 | Constantinople 448 | 54v–57v | 42 | |
| 47 | Narrationis ordo de pravitate Dioscori Alexandrini | 57v–58v | 43 | |
| 48 | Simplicius „Cogitationum ferias“ (J3 1191) | 59r | 44 | |
| 49 | Acacius of Constantinople „Sollicitudinem omnium“ | 59r–v | 45 | |
| 50 | Felix III „Multarum transgressionum“ (J3 1214) | 59v–60r | 46 | |
| 51 | Gelasius I “Ne forte quod” (J3 1360) | 60v–65r | 47 | |
| 52 | Gelasius I “Ego quoque mente” (J3 1256) | 65r–67r | 48 | |
| 53 | Gelasius I „Famuli vestrae pietatis“ (J3 1277) | 67r–70v | 49 | |
| 54 | Gelasius I „Valde mirati sumus“ (J3 1278) | 70v–75v | 50 | |
| 55 | Gelasius I „Quod ergo isti“ (J3 1311) | 75v–81r | 51 | |
| 56 | Athanasius of Alexandria „Ego quidem“ | 81r–85r | 52 | |
| 57 | Cyril of Alexandria „Laetentur caeli“ | 85r–87r | 53a | |
| 58 | Formula libelli fidei „Ego ille“ | 87r–v | 53b | |
| 59 | Ordo gestorum of the Council of Chalcedon 451 | 78v–89v | 54 | |
| 60 | Damasus I „Per ipsum filium“ (J3 557) | 89v–90r | 55a | |
| 61 | Rome 378 | 90r–91r | 55b | |
| 62 | Milan 451 – synodal letter „Reversis Domino“ | 91r–92r | 56 | |
| 63 | Arles 451 – synodal letter „Perlata ad nos“ | 92r–93v | 57 | |
| 64 | Gelasius I “Necessaria rerum” (J3 1270) | 93v–98r | 58 | |
| 65 | Antioch 328 (Isidoriana) | 98r–101v | 59 | X |
| 66 | Telepte 418 | 102r–103r | 62 | |
| 67 | Regula formatarum | 103r–v | 63 | |
| 68 | Laodicea 325/82 (Isidoriana) | 103v–105v | [60] | X |
| 69 | Constantinople 381 (Isidoriana) | 105v–106r | [61] | X |
| 70a | Carthage 419 – protocol of 25 May | 106r–108r | – | X |
| 70b | Carthage 419 – Nicene creed (Caeciliani) | 108r | – | X |
| 70c | Carthage 419 – canons of Nicaea (Caeciliani) | 108r–110v | – | X |
| 70d | Carthage 419 – canons of 25 May | 110v–113v | – | X |
| 70e | Carthage 419 – subscriptions of 25 May | 113v–114r | – | X |
| 70f | Carthage 419 – synodal letter „Quoniam Domino“ | 114r–115v | – | X |
| 71 | Clement I „Notum tibi facio“ (J3 †26) | 116r–120r | 64 | |
| 72 | Ceretius, Salonius, Veranus „Recensita epistola“ | 120r–v | 65 | |
| 73 | Cyril of Alexandria „Comperi quosdam“ | 120v–122r | 66 | |
| 74 | Leo I „Promisisse me“ (J3 1092) – with appendix | 122r–129r | 67 | |
| 75 | Leo I „Acceptis dilectionis tuae“ (J3 1041) | 129r–130r | 68 | |
| 76 | Leo I „Lectis dilectionis tuae“ (J3 934) | 130r–133v | 69 | |
| 77 | Leo I „Sollicitudinis quidem tuae“ (J3 1017) | 134r–v | 70 | |
| 78 | Leo I „Quam laudabiliter pro“ (J3 919) | 134v–139v | 71 | |
| 79 | Leo I „Epistolas fraternitatis“ (J3 1098) | 139v–142r | 72 | |
| 80 | Leo I „Quanta fraternitati“ (J3 918) | 142r–144v | 73 | |
| 81 | Leo I „Regressus ad nos“ (J3 1086) | 144v–145v | 74 | |
| 82 | Leo I „Lectis fraternitatis“ (J3 924) | 145v–146r | 75 | |
| 83 | Leo I „Ut nobis gratulationem“ (J3 903) | 146r–147r | 76 | |
| 84 | Leo I „In consortium vos“ (J3 908) | 147r–v | 77 | |
| 85 | Leo I „Divinis praeceptis“ (J3 922) | 147v–149v | 78 | |
| 86 | Leo I „Quantum praesidii“ (J3 936) | 150r–151r | 79 | |
| 87 | Leo I „Licet de his“ (J3 967) | 151r–152v | 80 | |
| 88 | Leo I „Sollicitudini meae quam“ (J3 1035) | 152v–155v | 81 | |
| 89 | Leo I „Relatione sancti fratris“ (J3 897) | 155v–156r | 82 | |
| 90 | Leo I „Lectis fraternitatis“ (J3 898) | 156r–v | 83 | |
| 91 | Leo I „Cum de ordinationibus“ (J3 916) | 156v–158v | 84 | |
| 92 | Leo I „Religiosa clementissimi“ (J3 938) | 158v–159r | 85 | |
| 93 | Leo I „Litteris clementiae“ (J3 954) | 159r–160r | 86 | |
| 94 | Leo I „Si epistolae quae“ (J3 955) | 160r–v | 87 | |
| 95 | Leo I „Licet per nostros“ (J3 940) | 160v–162r | 88 | |
| 96 | Leo I „Quantum rebus“ (J3 935) | 162r | 89 | |
| 97 | Leo I „Magno munere“ (J3 1013) | 162r–163v | 90 | |
| 98 | Leo I „Manifestato sicut“ (J3 1015) | 163v–164v | 91 | |
| 99 | Leo I „Omnem quidem“ (J3 1024) | 164v–165r | 92 | |
| 100 | Leo I „Diligentiam necessariae“ (J3 1081) | 165r–v | 93 | |
| 101 | Leo I „Multo gaudio mens“ (J3 1089) | 165v–167r | 94 | |
| 102 | Leo I „Lectis dilectionis“ (J3 1091) | 167r–v | 95 | |
| 103 | Leo I „Si firmo incommutabilique“ (J3 1048) | 167v–168r | 96 | |
| 104 | Leo I „Optaverem quidem“ (J3 1000) | 168r–v | 97 | |
| 105 | Leo I „Iudicium nostrum quod“ (J3 925) | 168v–169v | 98 | |
| 106 | Isidor of Seville „Veniente ad nos“ | 170r–171r | – |
Note that Maassen, Geschichte p. 12 suggests that the Nicaean canons at the beginning were not part of the Quesnelliana proper but an addition („vor der Quesnel’schen Sammlung“) peculiar to the Vienna copy, just like the 419 canons (ibidem p. 9).
Literature
Maassen, Geschichte p. 12; CLA 10, no. 1505, p. 20 and p. 49; CLA Suppl. p. 66; Kéry, p. 28; Mordek, Kirchenrecht und Reform p. 10 including n. 38