Martin von Troppau – Chronicon Pontificum et Imperatorum
zurück | Startseite | vorwärts
Päpste Jahr Kaiser
fol. 26v [Päpste]
Fortsetzung der Rezension C
unter Heranziehung von Varianten, die sich schon in späten B-Versionen (B2 und B3 fol.31v) finden.
fol. 27r
MCCLI.
1251
1252
1253
Romanuma imperium sive post mortem sive post depositionem Fredericib imperatoris II. ab imperio vacare incepitc. Nam post depositionem ipsius papa Innocentius IIII., qui eum deposuerat, procuravit per principes Alamannied electores plures eligi ad imperium, videlicet lantgravium Thuringie et Guillelmume comitem Holandie successive, qui antequam ad imperialem coronam pervenissent, ambo vite terminum peregeruntf. Post mortem vero predicti Fredericig electores in duo se dividentes, quidam regem Castelle, quidamh comitem Cornubie, fratrem regis Anglie, ad imperium elegerunt. Quod scismai multis annis perseveravitj. Et quia multak notabilia in diversis partibus mundi tempore huius vacationis evenerunt sub talil vacationism titulo, ea per ordinem, prout potero brevius, explicabo.

Anno Domini 1250. in Dacia Henricusn rex Dacorum inclitus ab Abel fratre iuniori, ut regnareto pro eo, in mari suffocatur. Qui Abel parum honoris et commodi ex hoc est assecutus. Nam sequenti anno regni sui, cum Frisones subiugare voluisset, a Frisonibus est occisusp.

Anno Domini 1251. Conradusq rex, filius Frederici, ut mortuo patre regnum Sicilie susciperet, per mare in Apuliam devenit, et capta Neapoli, muros illius funditus destruxit. Sed cum sequenti anno introitus sui in Apuliamr infirmari cepisset, clisteres, quod a medicis iudicabaturt fieri ad salutem, veneno mixto intulit sibi mortem.

Anno Domini 1259. Constantinopolisu, que olim per Gallicos et Venetos capta fuerat, per Paleologumv Grecorum imperatorem viw preliix recuperatury. Eoz anno in Tuscia Italie Florentini eta Lucania miserabilem eventum habuerunt. Nam confisi de suorum multitudine et fortitudine cum comitatum Senensemb intrassentc, et Senenses freti auxilio domni Manfredi tunc regis Sicilied ipsis ad bellum obviam exivissent, Florentini et Lucani fraude suorum sunt deceptie. Nam in inchoatione conflictus, qui primi et precipui erant interf Florentinosf ad hostes accedentesg, in suos cum Senensibus sunt quam plurimum debachati. Dicuntur autem deh Florentinis et Lucanis tunc inter mortuos et captivosi plus quam 6000 hominum corruisse.

Anno Domini 1260. Rex Hungarie pro terris regem Bohemie bello aggreditur habens in exercitu suo diversarum orientalium nationum et paganorum circa 40 000 equitum. Cui rex Bohemie cum 100 000 equitum, interj quosk dicitur habuissel circa 7000 equorumm ferro coopertorum, ad resistendum occurrit. Cumque in confiniisn regnorumo bellum inchoatum fuisset, ex collisione equorum et armorum tantus pulvis de terra surrexit, ut media etp clarap die vix homo hominem cognoscere potuit. Tandem Hungari, rege ipsorum graviter vulnerato, terga vertentes, cum cedentesq festinarent effugerer, in quodam fluvio profundissimos, quem transire debuerant, preter alios occisos circa 14 000 hominum submersa dicuntur. Sub rege Bohemie victoria habita Hungariam intrante, rex Hungarie pert legatost pacem querit, terras, que discordie causa fuerant, restituit, et in futuramu amicitiam matrimonio confirmavit.

Anno Domini 1263. Urbanus papa IIII. regnum Sicilie, quod Manfredus violenter detinebatv, Karolo comiti Provincie et fratri regis Francie, ut illud ab eo eriperet, contulit.

Anno Domini 1264. Cometes tam notabilis apparuit, qualem nullus tuncw vivens ante vidit. Ab oriente enim cum magno fulgore surgens, usque ad medium emisperii versus occidentem comam perlucidam protrahebat, et licet in diversis partibus mundi forte multa significaveritx, hoc tamen unum pro certo compertum est, ut cum plus quam per tres menses duraverit, ipso primo apparente papa Urbanus cepit infirmari, et eadem nocte qua papa expiravit et cometes disparuit.

Anno Domini 1265. Predictus Karolus, qui pro recuperatione regni Sicilie per Urbanumy papam vocatus fuerat, Romam, ubiz tunc in senatorem electus fueratz, navigio venit. Demum Apuliam intrans, bello campestri habito, predictum Manfredum et regno et vita privavit.

Anno Domini 1266a. Quam plurima multitudo Saracenorum ex Africa per angustum mare transiens in Hispanias, et adiunctisb Saracenis in Hispania, magnam plagam in Christianos exercuerunt, intendentes quam olim perdiderant recuperare Hispaniam. Sed illarum partium Christiani adunati et crucesignatorum ex diversis partibus auxilio adiutic, licet cum multo Christianorum sanguine, de Saracenis triumphaverunt.

Anno Domini 1267. Soldanus Babylonie, Armenia vastata, Antiochiam unam de famosioribus civitatibus orbis cepitd etd, tam viris quam mulieribus occisise ete captis, ipsam in solitudinem redegit.

Anno Domini 1268. Conradinusf, nepos olimg Fredericih imperatoris, parvi pendens domni pape excommunicationem, contra domnum Karolum, quem ecclesia regem Sicilie fecerat, insurgens, cumi Theutonicisi quos habuit, etj, quam plurimis Lombardisk et Tuscis adiunctis, pervenit usque Romam. Ubi cum imperiali honorel sollempniter receptus fuisset, associato sibi senatore Urbis domnom Henrico fratre regis Castelle et quam plurimis Romanis, contra regem Karolum Apuliam intravit. Sed post durum campestre bellum Conradinusn cum suis terga vertentibus capitur et a Karolo cum multis nobilibus decapitatur.

Anno Domini 1270. Sanctuso Lodovicusp rex Francieq christianissimusr non territuss preteritis laboribus et expensis, quas olim fecerat ultra mare, iterato cum filiis duobus, adiunctot sibi rege Navarre et quam plurimis ecclesiarum prelatis et baronibus, pro recuperatione Terre Sancte iter assumpsit. Verum ad hoc, ut facilius Terra Sancta recuperaretur, incidit ipsis consilium, ut regnum Tunisiiu, quod in medio consistens non parvumv dabat transfretantibus impedimentum, primitusw Christianorum subicereturx potestatiy. Et cum portum adz Carthaginem, que est prope Tunisiuma, potenti manu cepissent, infirmitas, que illo annob maximec circa confinia maris viguit, in eodemd exercitu nimis invaluit et primo quidem dee regis Francie filiisf unum, postg legatum domni pape id est domnum Albanensem cardinalem et demum ipsum regemh christianissimum Lodovicumi cum plurimis comitibus et baronibus nec non et aliis simplicibus de medio sustulitj. Quam feliciter autemk predictus rex terminaveritl, rex Navarre domno Tusculano cardinalim per litteras intimavit. Namn in infirmitate sua laudare nomen Domini non cessans, illam orationem quandoque interserebat: Fac nos, Domine, prospera mundi despicere et nulla eius adversa formidare. Orabat et pro populo, quem secum adduxerat, dicens: Esto, Domine, plebi tue sanctificator et custoso. Et cum appropinquaret ad finem, respexitp in celum dicens: Introibo in domum tuam, adorabo ad templum sanctum tuum etq confidebor nomini tuoq, Dominer. Et hoc dictos obdormivit in Dominot.
Et cum de morte pii regis exercitus Christianorum turbaretur et Saracenorum letareturu, domnus Karolus rex Sicilie, bellator egregius, pro quo adhuc vivens frater suus rex Francie miseratv, navigio cum magna militia advenit. De cuius adventu Christianis gaudium, Saracenis quoquew tristitiax accrevity. Et licetz multoa plures viderentur Saraceni quam Christiani, nullatenus tamen audebant bello generali cum Christianis congredib sed per quasdam astutias alias multa incommoda eisc inferebant. De quibus hocd unum fuit. Est enim regio illa multum sabulosae et tempore siccitatis pulverosa, unde Saraceni statuerunt plura milia hominum super unum montem Christianis vicinum, ut cum ventus flaret perf partem Christianorum, sabulum moventes pulverem suscitarent; qui pulvis multam molestiam intulit Christianis. Sed tandem pulvere per pluviam sedato, Christiani paratis machinis et variis instrumentis Tunisiumg per terramh et per aquam oppugnare intendebant. Quod videntes Saraceni, timore compulsi pacta cum Christianis inierunt. Inter que hec precipua dicuntur fuissei, ut omnes Christiani in regno illoj captivi liberik dimitterenturk et quod monasteriis ad honorem Christi in omnibus civitatibus regni illius constructis fides Christi per fratres Predicatores et Minores et per alios quoscumque libere predicareturl, et volentes baptizari libere baptizarentur, et solutis expensis regibus, quas ibi fecerant, rex Tunisiim regi Sicilien tributarius est effectuso. Plura alia pacta fuerunt, que hic ponere longum fuisset. Et cum ex adventu Domni Edwardip regis Anglie et multitudine Frisonum et aliorum peregrinorum in tantum creverat exercitus Christianorum, quod circa 200 000 pugnatorum crederetur et speraretur, quod non solum Terram Sanctam sed etiam totum Saracenismumq subiugarer debuissentr, peccatis exigentibus, absque ulteriori utilitate est dispersus. Nams legatus domni pape, qui ipsos dirigere debuerat, per mortem subtractus erat, Terra etiam Sancta, ad quam ire debebant, gubernatore peregrinorumt carebat, quia patriarcha, qui legatus in Terra Sancta fuitu, tuncv defunctus eratw. Sedes etiam Apostolica, que utrobique providere debebatx, tunc vacabat. Rex etiam Navarre, qui infirmus de Africa recesseraty, in Siciliam veniens iuxtaz Trapanama inb domo ordinis Carmelib est defunctus.

MCCLIIII. Alexandera (IIII.)b natione Campanus sedit annis VII, et cessavit mensibus III, diebus IIII. Hicc moritur Viterbii et in ecclesia Sancti Laurentii tumulaturc. ℭ Huius tempore Manfredus filius naturalisd quondame Frederici imperatoris gerens se pro pedagogo Conradinif, predicti Frederici nepotis, ipso Conradinog mendaciterh publicato mortuo, sibi ipsi coronami assumpsitji. Quod factum, quia in preiudicium domni pape fuit, primo excommunicaturk, post magnus exercitus contra ipsum, sed in nullo proficiens mittiturl. ℭ Hic canonizavit Anagniem Sanctam Claram, que fuit ordinis Sancti Damiani. ℭ Huius temporibus principes Alamannien electores ino duoo se dividentes, quidam regem Castelle et quidam Richardump comitem Cornubie ad imperiumq elegerunt, quod scisma duravit multis annis. ℭ Hicr reprobavit duos pestiferos libelloss, quorum unus dicebat, quod omnes religiosi, etiam verbum Dei predicantes de elemosinis vivendot salvari non possent, alter vero asserebat inter cetera erroneau, quod evangelium Christi et doctrina Novi Testamenti neminem ad perfectum perduxitv et evacuanda erat postw MCCLXta annosw, et inx LX.y anno deberet inchoari doctrina Joachim, quam conditor libri Evangelium eternum nominavit, totam perfectionem salvandorum hominum illiz attribuendoa. Dicebatur etiam ibi, quod sacramenta Nove Legis in LXob anno evacuarenturc. Que omnia et auctoritas apostolica et predictid temporis experientia exsufflavitre.
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
MCCLXI. Urbanus (IIII.)f natione Gallicus ex civitate Trecensi sedit annis III, mense I, diebus IIII, et cessavit mensibusg V. ℭ Hic duas ordinationes fecit. Eth exercitum Saracenorumi, quem Manfredus in patrimonium ecclesie miserat, perj crucesignatosk fugavit. ℭ Comiti Provincie Karolo fratri regis Francie regnum Siciliel, ut a Manfredo detentorem recuperaretn, tradidito. Moriturp Perusii, et ibidemq inr ecclesia Sancti Laurentiir sepeliturp.
1261
1262
1263
MCCLXIIII. Clemens (IIII.)s natione Provincialis de villa Sancti Egidiit sedit annis III, mensibus IX, diebus XXI, et cessavit annisu IIv, mensibus IXuw. ℭ Mortuus est Viterbii etx sepultusy inz ecclesiaa fratrum Predicatorumz. ℭ Hic uxorem et liberos habens, primumb fuit advocatus famosus et regis Francie consiliarius. Demum mortua uxorec
1264
1265
1266
1267
1268
MCCLXVIIII. Gregoriusd (X.)e natione Lombardus de civitate Placentia seditf annis IIIIor et diebus X et cessavit papatus diebus X.g
1269
1270
1271
1272
1273
1274
MCCLXXV. Innocentius (V.)h natione Burgundusi
1275
MCCLXXVI. Hadrianusj (V.)k natione Ianuensis Lombardusl
[J]ohannesm (XXI) natione Hispanusno
[N]icholaus, qui prius dictus est domnus Iohannes Gagethanus, nationep Romanusq, cardinalisp, sedit annisr
1276
1277
1278
1279
MCCLXXX. [M]artinus (IIII.)s [H]onorius qui prius dictus est domnus Jacobus de Sabellio, nationet Romanus, cardinalist [N]icholaus, qui prius fuerat minister generalis ordinis fratrum Minorum
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
MCCXCIIII. Celestinus (V.)u [B]onifatius natione Ananinus v

1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300

a) folgt autem B2.

b) Federici B2; Friderici B3.

c) cepit B2.

d) Alemannie B3, C.

e) Gullielmum B2; fehlt B3, C.

f) extinguerunt B2; exegerunt B3.

g) Federici B2; Friderici B3.

h) folgt vero B2, B3.

i) sysma B2.

j) perseverat B3.

k) plurima B2, B3.

l) tallis B2.

m) euagationis C.

n) Hunericus B3.

o) regeret B2.

p) interfectus B2; interemptus B3.

q) Conradinus B2.

r) Apulia B2.

s) discrete B2.

t) iudicatur B2.

u) Constantinopoli B2; Constantinopolim B3.

v) Palilogum B3, C.

w) in B2, B3.

x) preliis B2.

y) folgt et B2.

z) eodem B3.

a–a) fehlt B2.

b) Senensium B2, B3.

c) intransent B2.

d) folgt cum B2.

e) circumventi B3.

f–f) Florentini C.

g) intendentes B3.

h) a B2.

i) captos B2; vivos C.

j) item B2.

k) fehlt B2.

l) habere B2.

m) folgt de B2, B3.

n) confinibus B2.

o) regni B2.

p–p) fehlt B2.

q) fehlt B2.

r) fugere B3.

s) profundo B3.

t–t) fehlt B2.

u) futuro C.

v) destruebat B2.

w) fehlt B3, C.

x) signavit C.

y) folgt IIII. B3.

z–z) fehlt B2.

a) MCCLXVIII B3.

b) adiuncti B3; adiuncti sunt C.

c) adunati B3.

d–d) fehlt B2.

e–e) fehlt B3.

f) Conradus B3, C.

g) fehlt B2.

h) Federici B2.

i–i) ad Theotonicos B2, B3.

j) fehlt B2.

k) Longobardis C.

l) more B2, C.

m) fehlt C.

n) Conradus C.

o) fehlt B3, C.

p) Lodoicus B2; Lodwicus B3.

q) Francorum B2.

r) fehlt B2.

s) perterritus B2; fehlt B3.

t) adiunctis B3.

u) Tunicii B2, C.

v) parum B2.

w) folgt illud B3.

x) subiceret B3; subicerentur C.

y) potestate B3.

z) et B2, B3.

a) Tunicium B2; Tunicum C.

b) tempore B2.

c) maxima B2.

d) eorum B3; eorundem B2.

e) fehlt B2.

f) filium B2.

g) postea B2.

h) folgt sanctum B2.

i) Lodoicum B2; Ludwicum B3.

j) folgt Et antequam B2.

k) fehlt B2.

l) terminaret ut B2.

m) fehlt B2, C.

n) fehlt B2.

o) folgt etc. B2.

p) suspexit B2, B3.

q–q) fehlt C.

r) fehlt B3.

s) folgt pius rex B2.

t) Christo B2.

u) turbaretur B3.

v) mandaverat B3.

w) fehlt B2.

x) mestitia B3.

y) advenit B2; crevit C.

z) fehlt B2.

a) cum B2.

b) aggredi B3.

c) fehlt B2, B3.

d) infrascriptum B2.

e) sablonosa B2.

f) ad B2, B3.

g) Tunicium B2, C.

h) mare B2.

i) esse C.

j) suo B2.

k–k) liberarentur B2.

l) predicetur C.

m) Tunicie B2; Tunicii C.

n) Cycilie C.

o) factus B2.

p) Adoardi B2; Oderwaldi B3.

q) so Weiland; Saracenissnum B3; Saracenium B2, C.

r–r) subiugassent B3.

s) iam B3.

t) fehlt C.

u) fehlt C.

v) fehlt C.

w) fuit B3.

x) debuerat B3.

y) processerat B2, C.

z) fehlt B3.

a) Triponam B2; fehlt B3.

b–b) fehlt B2, B3.

a) Allexander B1.

b) über der Zeile B1.

c–c) fehlt C, vgl. Var. e.

d) fehlt B2.

e) condam A.

f) Chunradini B3.

g) Chunradino B3.

h) doppelt B1.

i–i) regnum usurpavit A.

j) assupsit B1.

k) excommunicatus est B2.

l) congregatur C.

m) fehlt B1.

n) Alemannie B3; Almanie A.

o–o) fehlt B2.

p) Ryccardum B1.

q) imperatorem B2.

r–r) fehlt A.

s) fehlt C.

t) viventes B1.

u) fehlt C.

v) deduxit B1.

w–w) fehlt C.

x) quod C.

y) XLo B1; MCCLX C.

z) in illo C.

a) ponendo C.

b) hoc C.

c) evacuarent B1.

d) preteriti B1.

e) folgt Alexander papa Viterbii moritur et in ecclesia Sancti Laurentii tumulatur C, vgl. Var. c–c.

f) über der Zeile B1.

g) diebus B3.

h) fehlt A, B2, B3, C.

i) Sarracenorum B1.

j) pro B3.

k) crucesignatus B3.

l) Sicylie B1.

m) folgt ipsius B3, illius A.

n) eriperet A.

o) contulit A, B2, B3, C.

p–p) fehlt A.

q) fehlt B1.

r–r) fehlt B2, B3, C.

s) über der Zeile B1.

t) Egydii B1.

u–u) annis III mensibus II diebus X B2, B3, C; mensibus A.

v) folgt et B1.

w) folgt anno Domini MCCLXV C.

x) folgt ibidem C.

y) folgt est B1.

z–z) in ecclesia Sancti Laurentii B2, B3; fehlt A.

a) folgt ordinis C.

b) primus A.

c) folgt propter vitam (folgt bonam C) et scientiam laudabilem primo Podiensis episcopus et post Narbonensis archiepiscopus, tandem Sabinensis episcopus (fehlt B3; folgt et cardinalis C) efficitur. Sed cum post in Angliam propter pacis reformationem a papa Urbano IV. legatus missus fuisset, absens a cardinalibus Perusii in papam electus, sic ieiuniis, vigiliis et orationibus ac (et B2) aliis bonis operibus (fehlt C) intentus fuit, quod multas quas tunc ecclesia sustinebat tribulationes Deus suis meritis creditur extinxisse A, B2, B3, C.

folgt Huius primo anno domnus Karolus (Karulus A) frater regis Francie, comes Provincie et Andegavie, qui olim pro regni Sicilie recuperatione a Manfredo detentore per Urbanum vocatus fuerat, navigio Romam venit. Demum in Apuliam intrans, bello campestri habito, predictum Manfredum regno et vita privavit. Quarto vero eiusdem Clementis pape anno Conradinus (Cunradinus A) nepos olim Frederici Imperatoris, suorum patrum sequens vestigium, parvipendens domni pape excommunicationem, contra ecclesiam et contra domnum Karolum tunc (fehlt A) regem Sicilie insurgens ad Theutonicos, quos habuit, quamplurimis Lombardis et Tuscis adiunctis, pervenit usque Romam. Ubi cum imperiali (imperiale B2) more sollempniter receptus fuisset, adiuncto sibi senatore Urbis, domno (fehlt B2) Henrico fratre (fratri B2) regis Castelle tunc (fehlt B2), et quamplurimis Romanis regem Karolum debellaturus Apuliam intravit; sed post durum campestre bellum et multorum casum Conradinus et quidam, qui (fehlt A) dicebatur (fehlt A) dux Austrie, et multi comites et nobiles in fuga capti, per regem Karolum decollantur A, B2,;

(Huius ... decollavit Kurzfassung B3, C; et factum eius paucis diebus post tamquam fumus evanuit B3, C)

Hic papa (fehlt B3, C; folgt Clemens A) in ecclesia fratrum Predicatorum Viterbii cum magna sollempnitate canonizavit sanctam Hadwigam (Hedewigam B3, Edwigam A, Edwigiam C) quondam ducissam Polonie, mire devotionis (sanctitatis B3,C) viduam (Kurzfom A endet hier), que inter alia miracula (alias virtutes B3, commendabilia C), cum canonizationis sue negotium per plures annos protraheretur (differreretur C), procuratori (folgt in Curia B3) suo propter hoc in tristitia existenti per visum apparuit, ipsum de expeditione et die expeditionis certificando B2 (Hic ... certificavit (Variante B3, C).

A Clemente predicto presens chronica stilum operis commutavit (obmutavit B2). Nam cum a principio per annos Domini cucurrerit, et quilibet pontifex anno introitus sui positus fuerit, quia plures pontifices uno ab eodem anno defuncti fuerunt et in eadem linea poni non poterant, predictus modus servari non potuit, sed per annos Domini non continuando sicut prius, sed distincte (distinctius B2) ponendo statum cuiuslibet pontificis declaravi, sicut patet in Clemente et in (fehlt B1) consequentibus (sequentibus B2) B2, C.

d) Händewechsel zu ähnlicher Hand von Ende 13. Jh., jedoch mit anderen Kürzeln: B1a.

e) über der Zeile B1.

f) folgt anno Domini 1272 ab electione sua B2, B3, C.

g) folgt Hic cum archidiaconus esset (folgt ecclesie B3) Leodiensis et devotionis causa ivisset (isset B3, C) ultra mare, ibidem existens, in palatio Viterbiensi (Viterbii B3)a cardinalibus in papam est electus. Hic fecit unam ordinationem quinque episcoporum cardinalium quam plurimum laudabilem, quia honestas et valentes (laudabiles B3, C) personas assumpsit. Hic tertio pontificatus sui anno pro utilitate Terre Sancte, quam personaliter visitare intendebat, Lugduni solempne celebravit concilium, in quo et Grecorum et Tartarorum solempnes nuntii interfuerunt. Greci ad unitatem ecclesie redire promittentes, in cuius signum confessi sunt Spiritum Sanctum a Patre Filioque procedere, symbolum (symbolo B2) in concilio sollempniter (fideliter B3) decantando (cantando B2). Nuntii vero Tartarorum (fehlt B3) infra concilium baptizati, ad propria redierunt. Numerus autem prelatorum, qui fuerunt in concilio, sunt (fehlt B2) 500 episcopi, 60 abbates et alii prelati (folgt quam plures B2) circa 1000. Hic papa (fehlt B3, C) in concilio multa bona (fehlt B3) statuit (fehlt B2, instituit C), videlicet (fehlt B3) pro subsidio Terre Sancte et (fehlt C) pro (fehlt C) electione (fehlt C) summi (fehlt C) pontificis (fehlt C) et pro statu ecclesie universalis ordinavit (fehlt B3). Et (fehlt B3, C) huius tempore rex Romanorum et rex (fehlt B3) Francorum cum multis baronibus pro subsidio Terre Sancte cruce signati fuerunt. Hic papa fuit mire experientie in secularibus nec intendebat pecuniarum lucris sed pauperum elemosinis. Mortuus est Arecii (Aricii B2, Arethi C) et sepultus est (fehlt B2) ibidem B2, B3, C.

h) Vus über der Zeile B1.

i) folgt nachgetragen von Hand B1c de Tarantasia electus apud Aretium Tuscie civitatem de ordine Predicatorum B1;

folgt de Tarantasia anno 1276. sedit mensibus 5 diebus 2, et cessavit papatus diebus 18. Hic a pueritia ordinis (in ordine B3, C) fratrum Predicatorum existens, doctor in sacra scriptura eximius efficitur. (folgt Demum in archiepisopum Lugdunensem et post in episcopum Hostiensem, tandem in summum pontificem assumitur. Hic B3) Et licet multa facere proposuisset, morte preventus nil notabile fecit B2, B3, C;

folgt Mortuus est Rome et in Lateranensi ecclesia sepelitur B2, B3, m. weitergehender Forts. B3.

j) Adrianus B1.

k) Vus über der Zeile B1.

l) anno Domini 1276 sedit mense 1 diebus 9. (folgt Rome eligitur in Lateranensi palatio, et Viterbii moritur et ibidem - nur B3 - sepelitur, et cessavit papatus diebus 28 B3, C) Iste Hadrianus fuit nepos Innocentii IIII. et ab ipso (illo C) in cardinalem (folgt tituli C) Sancti Hadriani promotus a domno Clemente IIII. legatus in Angliam pro guerra, que ibi (fehlt C) inter regem et barones exorta fuerat (fuit B3) sedanda missus (fehlt B3) fuit. Hic papa factus statim constututionem quam papa Gregorius X. in concilio Lugdunensi de restitutione cardinalium propter electionem summi pontificis ediderat, suspendit, proponens eam aliter ordinare. Sed morte preventus constitutionem sic (sibi B2) suspensam reliquit B2, B3, C.

m) Auszeichnerhand wechselt bzw. fehlt B1.

n) Yspanus B1.

o) folgt anno Domini 1276 sedit mensibus 8, die 1, et cessavit papatus post mortem eius mensibus 6 diebus 7. Hic pontifex Iohannes Petrus ante dictus, in diversis scientiis famosus, primo Tusculanus episcopus, tandem Romanus pontifex efficitur. Qui sanctarum (fehlt C) scientiarum florem et pontificalem dignitatem morum quadam stoliditate (soliditate B2) deformabat adeo, ut naturali industria pro parte carere videretur (videbatur B2). In hoc tamen quam plurimum laudabilis fuit, quod se tam pauperibus quam divitibus communem (communionem B2) exhibens, multos egentes studium litterarum amplectentes fovit et in beneficiis ecclesiasticis promovit. Et (folgt ipse ut B2) cum sibi vite spatium in plurimos annos extendi crederet et hoc etiam coram aliis assereret, subito cum camera nova, quam pro se Viterbii circa palatium construxerat, solus corruit et inter ligna et lapides collisus 6. die post casum, sacramentis omnibus ecclesiasticis perceptis, expiravit et ibidem in ecclesia Sancti Laurentii sepelitur (sepultus exstitit C) B2 C; B3 erheblich verändert und gekürzt (fol.32v).

p–p) korr. zu cardinalis natione Romanus B1.

q) anno Domini 1277. folgt C.

r) C entsprechend; B2 fol. 27 v Fortsetzung nach 1278 gehörig.

s) IIIIus über der Zeile B1.

t–t) korr. zu cardinalis natione Romanus B1.

u) Vus über der Zeile B1.

v) folgt als neuer Absatz von Hand B1c Benedictus XIus natione Lombardus de Travisio ordinis Predicatorum prius vocabatur Nicholaus, fuit magister ordinis, deinde cardinalis Sancte Sabine deinde Hostiensis. Defuncto Bonifatio electus est Perusii MCCCIII (korr. aus CCCIII) nono Kalendas Novembris id est die Martis et sequenti Dominica id est in vigilia Simonis et Iude fuit consecratus. Obiit Perusii MCCCIIII Nonis Iulii, sepultus in ecclesia Predicatorum ubi diu claruit miraculis B1.