Martin von Troppau – Chronicon Pontificum et Imperatorum
zurück | Startseite | vorwärts
Päpste Jahr Kaiser
fol. 23v [Päpste]
fol. 24r [Kaiser]
*Romano perversi contra ipsum pontificem resurgentesa tres heresiarchas, videlicet Albertum et Agnulfumb et Theodericumc diversis temporibus erigere ipsumd in papam presumpserunt. Qui licete in principio domno pape multas infestationes fecissent, in fine tamen ab ipso prostrati sunt. ℭ Huius temporef rex Hungarieg ad ammonitiones papales per litteras suash renuntiavit investituras episcoporum et aliorum prelatorum, quasi usque ad illa tempora reges Hungarie facere consueverant. ℭ Eodem tempore Bernardus habens annos circiter XXII sub abbate Stephano, qui fuit tertius abbas in Cistercioj, cum sociis XXX Cistercium ingreditur, sed eodem anno fundata Claravallek illic pro abbate mittitur. ℭ Paschalislm vero papa post liberationem suam facta pace cum imperatore Henrico et ipso rege coronato et in campum extra muros statim egresso, pontifex cum episcopis et cardinalibus in Urbem regrediens, tanta frequentia populi occurrentis et Deum laudantis excipitur, utn vix ad palatium Lateranense circa vesperas potuerito pervenire. Demum defunctus est apud Ecclesiam Sancte Marie Transpadine et inde cum totius cleri et populi frequentia per mediam Urbem vectus in ecclesia Sancti Salvatoris sepultus est. ℭ Circa hec tempora, anno scilicet Domini Mo C XIX cepit Premonstra tensisp ordo in Laudunensiq diocesi sub patre Norbertor qui fuit Coloniensis, sicut et Bruno, qui ordinem Cartusiensems incepitm.
1101
1102
1103
1104
1105
1106
MCI.
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
MCVII. Henricus (IIII.)a Henrici filius imperavit annis XVb. ℭ Iste suscepto imperio patrem suum capiens, in vinculis mori fecit. ℭc Huius temporibus Robertusd Guiscarduse vicit Alexiumf et Cumnaniumg imperatores Constantinopolitanos. Iste Robertush fuit quidam Francigena, qui venit Romam cum exercitu magno, volens, si posset, urbem occupare. Sed ille vi repulsusi, intravit regnumj Apulie, quod paulatim cepit. Hic habuit filium regemk Rogeriumlk regem Siculorumm et filiam Constanti[am]n imperatricem, matrem Fridericio imperatoris, qui contra Ottonem promotus est. Iste Rogerius genuit Guilelmump regem Apulie, qui fuit in omnibus gloriosus. Cuius tempore regnum Apulie divitiis et deliciis pre ceteris florebat regnis. ℭ Hiis temporibus Paschaliq papa ab hoc imperatore non bene pertractato et mortuo, succedit ei Iohannes ecclesie Romane cancellarius, appellatus Gelasius. Sed quia imperator electioni non interfuerat, Hispanumr quendam nomine Burdinum ipsis superordinavit. Sed Gelasio in Cluniaco mortuo et Calixto ibidem in papam consecrato, imperator cum omnibus sibi assentientibus per ipsum excommunicatur. Papa vero Calixtus Romam proficiscenst, capto in Sutrio Burdinou, ab omni senatu et populo gloriose suscipitur. ℭ Hiis temporibus Hugov de Sancto Victore Parisius claret. ℭ Hoc etiam tempore ordo Templariorum ex militibus congregatus in Iherusalemw incepit et dicti sunt milites Templi, quia in porticu Templi sedemx sui ordinis statuerunt. ℭ Henricusy vero imperator ad cor rediensz, investituram episcoporum et aliorum prelatorum per anulum et baculum, pro qua cum Paschalia papa quamb plurimum contenderatc, Calixtod pape libere resignavit et concessite per omne imperium in omnibus ecclesiis canonicam fieri electionem, possessiones et regalia beati Petri, que propter suamf velg aliamg cum ecclesia discordiam alienate fuerant, Romane ecclesie restituit. Possessiones etiam aliarum ecclesiarum et aliorum tam clericorum quam laicorum, que occasione guerre sue, quam habuit cum ecclesia, ablate fuerant, restitui fideliter disposuit. ℭ Huius tempore papa Calixtus Compostellanum episcopum pro reverentia corporis beati Iacobi apostoli, quodh ibi requiescit, archiepiscopum instituit, subiciens sibi totam Emeritanam provinciam. ℭ Lucanam quoque ecclesiam gratia palliii decoravitj. Henricusk verol imperatorl, quia patrem suum dehonestaverat, iusto Dei iudicio creditur sine herede decessisse. Nam neque filium neque filiam habensm defunctusn est. Cui successit Lotharius dux Saxoniek.
MCXIX. Gelasius (II.)t natione Campanus de civitate Gaieta, anno Iu, diebus V, et cessavit diebus XXIIII. ℭ Hic propter Henricum imperatoremv cum cardinalibus Gaietam secessit, et inde cum per mare pergeret in Franciam, veniens in Cluniacumw, ibi mortuus est et sepultus.
1119
1120
MCXXI. Calixtus (II.)x sedity annis V, mensibus X, diebus XIIIz, et cessavit diebus V. ℭ Hic natione fuit Burgundus, comitis filius et archiepiscopus Viennensis, post mortem veroa Gelasiib papeb in Cluniaco a cardinalibusc concorditerd est electuse. ℭ Qui cum per Provinciam, Lombardiamf, etg Tusciam Romam rediret, ibiqueh sollempniter et cum gaudio est receptus. Burdinusi vero, quij per Henricum imperatorem in papam fuerat factus, audito adventu pape, in Sutrio se recepit. Quem obsessum papa cum Romanis cumk habuisset positum in camelo, versa facie ad tergum, habens caudaml prom freno, papam ad Urbem precedebat et post in arce Fumonis est retrusus. Papa vero facta pace cum imperatore in ecclesia Lateranensi est sepultus.
1121
1122
1123
1124
1125
MCXXVI. Honorius (II.)n sedit annis V, mensibuso IIp, diebusp III. ℭ Hic patria Bononiensi natus, descendit in Apuliamq a baronibus vocatus, ut eam, quiar iuris beati Petri est, tueretur a comite Rogerio Siculo. Sed cum papa vidisset infidelitatem baronum, sanioris consiliot habito, Rogerium recepit in gratiam, et facto homagio et fidelitate firmatau, ipsum de ducatu Apuliev investivit. Hic per legatum cardinalem duos patriarchas scilicet Aquileicumw et Venetum deposuit. Hic Rome mortuus in ecclesia Lateranensi est sepultus.
1126
1127
1128
1129
1130
MCXXVII. Lotharius (IIII.!)o imperavit annis XIp. ℭ Huius tempore famesq valida fuitq et fere totam Italiamr invasit. ℭ Hic imperator factus exercitum in Italiams parat et cum archiepiscopis et episcopis papam Innocentium secumt Romam duxitu. Petrum quoque Leonisv, qui papatum invaserat, compescens in sede Lateranensi potenter papam Innocentiumt collocatw, et in ecclesia Lateranensi ab eodem Innocentio Lotharius in imperatorem coronatur. ℭ Hic primo imperii sui anno contra Bohemosx vadens, quorundam suorum principum traditione magnam stragem suorum militum passus est. Hic etiam post suam coronationem zelo Dei et ecclesie accensus, tamquam vere catholicus et ecclesie advocatus, vires imperii denuo excitavit. ℭ Et contra Rogerium comitem, qui se contra papamy erexerat et regnum Siciliez occupaverat, una cum papa Innocentio Apuliam potenter intravit, ac fugato comite Rogerio in Siciliaa constituerunt ducem Apulie comitem Raynonem. Huic victorieb Pisanic navigio summo pontifici quam plurimum astiteruntd. ℭ Eoe etiam tempore Romani contra voluntatem Innocentii pape senatumf renovare conati sunt. ℭ Perg idem tempus in Francia tanta siccitas fuit, ut flumina, lacus, fontes, eth putei siccarentur. Ignis quoquei, qui per rimasj subintraverat terramk, nec imbribus nec frigore nec alia arte biennio extingui poteratg.
MCXXXI. Innocentius (II.)x natione Romanus ex patre Iohanne de regione transy Tiberimy sedit annis XIII, mensibus VII, diebus VIII, et cessavit diebus II. ℭz Hic perrexit contra Rogerium ducem Apulie cum exercitu Romanorum, sed cum suis, cum quibus fugam cepit, captus est ab eo. Hic condempnavit totam partem Petri Leonis cum ordinatione ipsiusa. ℭ Iste Petrus Petri Leonis filius cardinalis a paucioribusb electus et Anacletus dictus hostiliter fecit aggredi domosc Frangepanensiumd, in quibus se Innocentius cum cardinalibus receperat, sed quia sic nichil profecit cum manu armata ecclesiam beati Petri adiit ete per violentiam habitam aureum crucifixum pendentesquef coronas cum toto thesauro auri et argenti ac lapidibus pretiosis spoliavit. Ciboriumg quoque, quod Sanctus Leo papa construxerat, destruxit. Hoc idem ad Sanctam Mariam Maiorem magno thesauro ditatam et aliis urbish ecclesiis fecit. Cum quo thesauro postquam omnes penei Romanos corrupisset, Innocentius papa nullum in urbe subsidium habens, cum cardinalibus in duabus galeis transivit in Galliam et a rege Francorum honorifice receptusj estk, postquam in Claromonte et Remis celebrasset concilia, in redditu pacificatis Ianuensibus et Pisanislm attendens ipsorumn, quio sibi et ecclesie fecerant magna servitia, Ianuensem episcopum, qui sub Mediolanensi fuit, fecit archiepiscopum et Pisanump primatum totius Sardinie. ℭ Hic coronato Laterani Lotharioq in imperatorem ambo simul intraverunt Apuliamr, et fugato Rogerio Siculo, qui domno pape rebellis erat, Lothariuss christianissimus rediit in Theutoniamt et papa Romam. Ubi sollempni celebrato concilio sepultus est in Lateranou in conca porphyricav miro opere sculptaw.
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
MCXXXVIII. Conradus (II.)lm imperavit annis XV. ℭ Huius tempore quidam magister Arnaldus nomine predicavit in urbe Rome, reprehendensn divitias et superfluitates. Per cuius dicta multi magnates Romanorum sequebantur eum. Qui postea captus ad odium clericorum est suspensus. ℭ Huius tempore Ascalona capta est a Christianis. ℭ Huius tempore anno Domini Mo Co XXXIXo Johannes de Temporibus, qui annis CCC LXI vixerat a tempore Karoli Magni, cuius armiger fuerat, est defunctus. ℭ Hic Conradus rex in Franchenfurthp a Sancto Bernardo cum cunctis pene principibus crucis charactere est insignitusq, et illis temporibus socii peregrinationisr super numerum multiplicanturr. Nam de Lothoringias, Flandria et Anglia cum CC pene navibus proficiscuntur. ℭ Conradus itaque imperator cum innumerabili multitudine peregrinationem aggressus, Iconium pervenit. Cui Lodovicust rex Francorum cum multa militia per Ungariam descendens, ibidem advenit. Sed ibi propter dolum Grecorum, qui calcem farine miscuerant, multum detrimentum passiu suntu in hominibus. Tandem ad Terram Sanctam pervenientes, multa bella gloriose gesserunt. Conradus vero rexv, postquam rediit de ultra mare, moritur. Qui licet XV annis regnaverit, benedictionem tamen imperialem non habuit. ℭ Floruit hoc tempore Richardusw de Sancto Victore. ℭ Hoc tempore translatus est liber Iohannis Damasceni in Latinumx.
MCXLV. Celestinus (II.)x sedit mensibus V, diebus XIII. Hic natione Tuscus de castro Felicitatis; sepultus est in Laterano.
1145
MCXLVI. Lucius (II.)y natione Bononiensis ex patre Alberto sedit mensibus XI, diebus IIII. Sepultus est autemz in Lateranensi ecclesia. ℭ Hic ante presbyter cardinalis Sancte Crucisa totam illam ecclesiam et claustrum a fundo renovavit.
1146
MCXLVII. Eugenius (III.)b natione Pisanus sedit annis VIII, mensibus IIII, diebus XX, et cessavit diebus II. ℭ Hic obiit Tiburec et per mediamd urbem fere cum totius cleri et populi turba cum maximo luctu ad ecclesiam beati Petri deductus circa altare sepultus est. ℭ Hic cum abbas Sancti Anastasii esset, ex insperato apud ecclesiam Sancti Cesarii est electus a cardinalibus, et propter metum senatorume, qui contra voluntatem predecessoris suif fuerant electi a populo, adg Farfenseh monasterium se transtulit ibique vocatis cardinalibus et prelatis munus consecrationis accepit. ℭ Hunci, cum simplex fuerit ante, Deus mirabili gratia perfudit et eloquentia. Huic redeunti ad urbem clerusj etj populus Romanus cum magna letitia occurrit, cantans: Benedictus, qui venit in nomine Domini. ℭ Hic a rege Lodovicok in Franciam vocatus, cum ipsum transmarinal cruce signasset et conciliumm Remis celebrasset, rediit ad urbem ibique in basilica beatin Petri circa maius altare sepultus est. ℭ Eodem tempore fuit in Alamanniao Hildegardisp monialis famosaq, que in Pinguia super Rhenumr requiescit.
1147
1148
1149
1150

a) surgentes A, B3, C; folgt enklaviert hic captus est dominus Paschalis papa ab Henrico imperatore, quem ipse coronaverat, cum tota curia sua A.

b) Agaulfum B3; Arnuphum C.

c) Theodoricum B1.

d) fehlt A, B3, C.

e) libet B3.

f) temporibus B3.

g) Ungarie B1.

h) scribens domino pape A, B2, B3, C.

i) quos B3.

j) Cystercio B1.

k) Clarovalle B3.

l) Pascalis B1.

m–m) fehlt A.

n) quod C.

o) potuit B1.

p) Premostratensis B1.

q) Lugdunensi C; Laudiviensi B1.

r) so Weiland; Votherto B1, B2; Vuthberto B3; Votberto C.

s) Carturiensem B1, B2, B3.

a) über Zeile B1.

b) XI B3; XX C.

c) davor exp. n B1.

d) Rotbertus A.

e) Viscardus B1, B2; Wiscardus A; Gwiscardus C.

f) Allexium B1.

g) Cimmianium B1, B2; Cimmianum B3; Cyminianum C.

h) Rotbertus A.

i) repulso A, B1, B2, B3.

j) folgt Cycilie et C.

k–k) fehlt B2.

l) Rotgerium A.

m) Syculorum B1.

n) Constantini A, B1, B2, B3, C.

o) Frederici A, B1.

p) Willielmum B1; Wilhelmum B3, A; Gillelmum C.

q) Paschale B3.

r) Yspanum B1.

s) fehlt B3.

t) profiscens B1.

u) Burdinio B1.

v) Ugo B1.

w) Ierusalem B1.

x) fehlt B1.

y) Hinricus A.

z) korr. aus restidiens B1.

a) Paschale B3.

b) fehlt B1.

c) contenderet B2.

d) Calyxto B1.

e) cessit B3.

f) sua B1.

g–g) licentiam B3.

h) qui B3.

i) pallei A, B1, B2.

j) folgt hic C.

k–k) fehlt A.

l–l) fehlt C.

m) habuit C.

n) defuctus B1.

t) über der Zeile B1.

u) fehlt B2.

v) Impera B1.

w) Clunicum B1.

x) über der Zeile B1.

y) fehlt B1.

z) XIIII B1.

a) fehlt B3.

b–b) pape Gelasii B1.

c) cardialibus A.

d) folgt in papam C.

e) electos B2.

f) Lumbardiam B3.

g) fehlt C.

h) ubique A, B2.

i) Burgundinus B2; Bundinus B3.

j) fehlt B2.

k) fehlt B1, C.

l) folgt cameli A, B3.

m) cum B3.

n) über der Zeile B1.

o) folgt gestrichen diebus B1.

p–p) fehlt B2.

q) Aquileiam B2; Aquilam A, B1, B3.

r) que C.

s) senatori C.

t) concilio B1, B2, B3.

u) prefata A.

v) Ampulie A.

w) Aquileium B1.

o) über der Zeile B1.

p) XII C.

q–q) fuit fames valida B1.

r) Ytaliam B1.

s) Ytaliam B1.

t–t) fehlt C (Zeilensprung).

u) deduxit B3; deducit A.

v) fehlt B2.

w) collocavit B1.

x) Boemos B1.

y) populum B1.

z) Cycilie C; Sycilie B1.

a) Siciliam C; Sycilia B1.

b) navigio C.

c) Pysani B1.

d) astituerunt B3.

e) eodem B3.

f) cenatum C.

g–g) fehlt A.

h) fehlt B3.

i) fehlt B1.

j) folgt terrarum C.

k) fehlt C.

x) über der Zeile B1.

y–y) Transtiberim B1.

z) davor exp. III B1.

a) sua B1.

b) folgt est B1, B2.

c) domo B3; fehlt B1.

d) Frangepanentium C.

e) fehlt A.

f) precedentesque B2; pendentes C.

g) cleborum C.

h) tribus C.

i) fere C.

j) susceptus C.

k) fehlt A, B2, B3, C.

l) Pysanis B1.

m) folgt exp. primatum totius Sardinie B1.

n) fehlt B1.

o) que B1.

p) Pysanum B1.

q) Lotherio A, B1, B2, B3.

r) Ampuliam A.

s) Lotherius B1.

t) Theotoniam A, B1, B3.

u) Lateran B1.

v) porphyrea C.

w) sculta B1.

l) über der Zeile B1.

m) folgt imperator B3.

n) reprehendes B1.

o) Mo CCo XXXIX B1; MXXXIX B2.

p) Frankenvort A, C; Frankenurth B1; Franken unxit B2.

q) signatus B3.

r–r) super numerum multiplicantur peregrinationis B1.

s) Lotthoringia B1.

t) Lodowicus B2; Lodwicus B3; Ludovicus A.

u–u) etc. B3.

v) imperator C.

w) Ryccardus B1.

x) folgt Floret et magister Petrus Lombardus qui sententias composuit. Et anno Domini 1151 Gratianus monachus de Clasa (!) civitate Tuscie natus Decretum composuit, ut dicitur Hugucio II. q. VI capitulo: Forma C.

x) über der Zeile B1.

y) über der Zeile B1.

z) fehlt A, B2, B3, C.

a) folgt fuit A.

b) über der Zeile B1.

c) Tybure B1.

d) media B1.

e) Saracenorum C.

f) über der Zeile eingefügt B1.

g) a B1.

h) Farvense B1, B2, B3.

i) hic A, B3.

j–j) fehlt C.

k) Lodowico B1, B2; Lodewicho B3; Ludewico A.

l) transmina B1.

m) consilium B2.

n) sancti B1.

o) Alemannia B3, C.

p) Hildegaldis B1.

q) formosa B1, B2, B3, C.

r) Renum B1.

*) Fortsetzung von fol. 22v