Martin von Troppau – Chronicon Pontificum et Imperatorum
zurück | Startseite | vorwärts
Päpste Jahr Kaiser
fol. 16v [Päpste]
fol. 17r [Kaiser]
DCCLI. Stephanusa natione Romanus ex patre Constantino sedit annis V, diebus XXVIII, et cessavit mense I, diebus V. ℭ Hic ob infestationem Arstulphib regis Longobardorumc pergens in Franciam unxit Pipinumd ine regeme Francorum. Cui Pipinusf venienti occurrit ad trium miliarium spatium, deg equoh descendensg et per frenum stratoris officium exercens usque ad suum deduxit palatium. ℭ Hic ultimo anno pontificatus sui Romanumi imperium a Grecis transtulit in Germanos inj personamj magnifici regis Karoli, tunc in iuvenilik etate constituti. De qua translatione tangit decretalis: Venerabilem.
751
752
753
DCCLI.
754
755
DCCLIIII. Item Constantinus (V.)a cum filio suo Leone et cum Pipinob rege Francorum et patricio Romanorum eiusque filiis Karoloc et Karolomannod imperavit annis XVI. ℭ Et quia hic incidit historia Pipini, ut sciatur, quis fuerit istee Pipinus, genus per ordinem disseremus. Mortuo primo Pipino principef Francorum, quig fuit sub rege Francorumg, factus est princeps filius eius ex concubina Karolush dictus Martello. Hic fuit bellicosusi. Saxones armis subiugat, devicit Lanfridumj Alamannorumk ducem, et Alamanniam fecit sibi vectigalem. Suevos quoque et Bavarosl debellat et Eudonem ducem Aquitaniem, et sic sibi tandem Aquitaniamn Burgundiamque subiecito. Cumque instarent sibi multa bella, ecclesias spoliat, decimas militibus conferendo, propter quod Sanctus Eutherius episcopus Aurelianensisp post animam ipsius in inferno vidit. ℭ Eodem tempore Hildericusq regnat in Francia totus deses et remissus nichilque in regno suor nisi nomen habebat. Karolus Martello victoriosissimus post moritur et in Sancto Dionysios sepelitur. Sed post aliquod tempus in tumba ipsius nichil penitus de corpore nisi solum unus maximus serpens invenitur. Huius principatus heredes facti sunt Karolomannus et Pipinus. Karolomanno tamquam primogenito cessit Thuringiat et Austria, Pipino vero minori Burgundiau et Provincia. Sed Karolomannus anno principatus sui Vo devotionis causa ad limina apostolorum visitanda Romam adiit ibique coram Zacharia papa mundo renuntians est ab eo tonsus in clericum et factus monachus, cessit in Montem Syrapti. Factoque ibi cenobio in honore Sancti Silvestri etv alio monasterio Sancti Andree non longe ab eodemw monte ipsis bene dotatis ibidem religiose est conversatus. Sed cum multi Francorum et Theutonicorumx Romam venientes, ipsum inquietarent, transiit ad Montem Cassinum ibique post laudabilem vitam quievit in Christo. ℭ Eodem tempore claret Sanctus Bonifatius Maguntinus archiepiscopus, qui in silva Boetaniay cenobium Vuldensez fundavit in partibus Germanie, quod ceteris monasteriis preclarius extat. Abbas etiam illius locia in curia imperatoris magni honoris habetur. ℭ Pipinus vero, fratre suo Karolomanno monacho existente, solus gubernabat Francorum principatum, et maior domus dicebatur, et misit ad Zachariam papamb, quis potius rexc deberet esse, an ille, qui otiod deditus solo nomine regnabat vel ille, qui omne pondus regni sustentabat. Cui cum papa respondisset, quod ille potius, qui utilius regni gubernacula ageret, Franci mox inclusi rege suo Hilderico et uxore sua in monasterio, Pipinum regem sibi constituunt. Quem sanctus Bonifatius Maguntinus archiepiscopuse iussu pape in regem unxit. Interim Zacharias papa moritur, et Stephanus in papam consecratur. ℭ Huius tempore Arstulphusf rex Lombardorumg per quosdam pessimos Romanos inductus, Tusciam occupando et vallem Spoletanam, usque Romam pervenit, ecclesias ubi sanctorum corpora quiescebant et alia loca sacra igne et ferro devastando et de uniuscuiusque capite censum repetendo. Papa Stephanus tantam hominum et ecclesiarum afflictionem cernensh personaliter ivit in Franciam ad Pipinum, et ut Arstulphumi regem reprimeretj, secum in Italiamk et usque Romam perduxit. Tunc et in patricium Romanorum Pipinus est electus. Et Arstulphol rege Lombardorumm manu forti compresso, restitutis iuribus Sancti Petri, Pipinusn in Franciam est reversus. Arstulphoo mortuo Desiderius rex Lombardorump efficitur. ℭ Eo etiam tempore corpus Sancti Viti martyrisq per abbatem Sancti Dionysiir Fulcandum nomine as Romas defertur in Franciam. ℭ Finito bello Aquitanico in Averniat et in Gasconiau, moritur Pipinus et apud Sanctum Dionysiumv sepeliturw et Karolusx Magnusy filius eius in regem substituitur. ℭ Hiisz temporibus imperator Constantinopolitanus fere solo nomine imperabat tantum, quia in oriente eta meridie quasi totum principes Saracenorum occupaverant. Propter quod et ecclesia fidelium, eo quod Mahumetb blasphema- bat, multam persecutionem sustinuitc, etd quam plurimos de Christianis Saraceni interfeceruntz.
DCCLVI. Paulus natione Romanus ex patre Constantinol sedit annis X, mense I, et cessavit anno I, mense I, de regione Vie Late. ℭ Hic constituit divina officia celebrari ante horam sextam in quadragesimam. ℭIste transtulit corpus Sancte Petronillen virginis, filie beati Petri apostoli, cum titulo, quem beatus Petrus scripserat: Auree Petronille dilectissime filie et in sarcophago pretioso reposuit. Iste fuit mitissimus et misericors, nulli malum pro malo reddens. ℭ Hic cum paucis familiaribus suis noctis silentio per cellas infirmorum et pauperum et incarceratorumo circuibat, ipsispq necessariarq ministrando. Viduis etiam ac pupillis et aliis egenis opem ferebats. Hic cum propter estivum calorem apud Sanctum Paulum moraretur, ibidem mortuus sepelitur. Sed post a Romanis cum magno honore apudt Sanctum Petrumt sepelituru. ℭ Hocv tempore Sanctus Gengulphusw in Burgundia claret. Hic in Francia fontem emit et in Burgundia exire impetravit. ℭ Hic cum uxorem propter addulterium dimisisset, ab adultero clerico occiditur. Sed cum uxor eiusx miraculis derogando diceret: Si Gengulphusy miracula facitz, anus meus cantet; quod mox completur, quia semper, cum loquebatur, anus cantabatv.
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
DCCLXVI. Constantinus (II.)a ex laicis natione Romanus sedit anno I, mense I. ℭ Hic ex laico subito factus presbyterb tyrannica ambitione papatus invasor, magno fuit scandalo ecclesie Dei, sed zelo fidelium ab eccelsia deturbatusc oculis privatur.
766
767
DCCLXVIII. Stephanus (III.)d natione Siculuse ex patre Olivo sedit annis III, mensibus V, diebus XXVIII, et cessavit diebus VIII. Sepultus est in Vaticano inf basilica Sancti Petri. ℭ Hic ex Gallia et Italiag Rome convocata synodo, omnia a Constantino ordinata deordinavit preter baptisma et chrisma, et omnes per ipsum ordinatos degradavith.
768
769
770
DCCLXXI. Hadrianusi natione Romanus ex patre Theodoro de regione Viaj Lataj sedit annis XXIIIk, mensibus X, diebus XVIII, et cessavit diebus IIIl. ℭ Huius precibus vocatus Karolus Magnus Pipinim filius obsedit Longobardosn in Papia, ubi cepit Desiderium regemo et uxorem eiuso, quos captivos duxit in Franciam, et veniens Romam reddidit omnia, que pater eius Pipinus dederat beato Petro, adiuncto quoque ei ducatu Spoletano et Beneventano et ob hoc ipsep patricius Rome est effectus. ℭ Hic restauravit Sanctum Anastasium ad aquam Salviam post incendium. ℭ Hic edificavit turres et muros urbisq Rome. ℭ Hic portas ereas maiores dedit Sancto Petro. ℭ Huius tempore celebrata est VIIa sanctar synodus CCCorum episcoporum apud Constantinopolim. ℭ Aliam synodum ipse papa Hadrianuss presente Karolot Rome celebravit, in qua fuerunt CLIIIIor religiosi episcopi et alii abbates et prelati. In qua Karolou dedit Hadrianusv papa et synodusw ius eligendi pontificem et Sedem Apostolicam ordinandi. Item archiepiscopos perx singulas provincias investituram ab ipso recipere, ety anathematizavity omnes huic decreto rebelles, et iussit bona ipsorum, nisi resipiscerent, publicari. ℭ Quicquid etiam Longobardiz Romanis a retroactis temporibus abstulerant, totum restituit; et tunc cessavit regnum Longobardoruma, Karolo in tota Italiab dominante. ℭ Hoc tempore floruit Albinus, qui et Alcuinus, Karoli eruditor. Hic genere Anglicus clarus ingenio, inc philosophia excellentissimus, non tantum in scientia, sed etiam in morum honestate preclarus. Et ab ipso Karolus didicit omnes artes liberales. ℭ Qui et studium de urbe Parisius transtulit, quod de Greciad illuc translatum fuerat a Romanis. Cuie etiam Karolus commisit monasterium Sancti Martini Turonis regendum. Nam monachi preterite religionis obliti adeo defluxerant, quod sericis induti vestibus et deauratis calciamentisf incedebant, carnis oblectamentisg vacando. Unde uno monacho vidente duo angeli intrantes dormitorium omnes monachos extinxerunt, excepto soloh illoh, qui angelos videbat. Qui ne interimeretur, sed ad penitentiam agendam reservaretur, vix ab angelis obtinuit. Huius cenobii post hoc factum fuit Alcuinus abbas et gubernator aci omni sanctitate informator et post laudabilem vitam ibidem doctor egregius tumulatur. ℭ Hadrianusjk vero papak tam intra Romaml quam extra multas ecclesias restauravit, verum etiam et muros Romane urbis, qui diruti erant et usque ad fundamenta destructi, renovavit. ℭ Hic etiam in monasterio Sancti Stephani, quod circa ecclesiam Sancti Petri situm est, congregationem monachorum instituit, ut in Ecclesia beati Petri cum tribus monasteriis, que tertius Gregorius instituit, laudes etm cantusm sedulosn persolvanto. Hicp beatus pontifex post laudabilem vitam sepultusp estq apud Sanctum Petrumeq.
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
DCCLXXVII. Leo (IIII.)e imperavitf Vg annis per se. ℭ Hic cum insaniret cupiditate, concupivit cuiusdam ecclesie coronam habentem carbunculos. Quam cum portaret in capite, febre correptus moritur.
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
DCCLXXXII. Constantinus (VI.)h filius Leonis cum Irenei matre sua imperavitj annis X. Sed quia matrem privavit imperio, ipsa rancore stimulata femineo, filium exoculansk, imperatl tribus annis. ℭ Constantinus vero ante excecationemm sine matre imperavit V annis. ℭ Huius Constantini primo anno quedam aurean laminan in Constantinopolio in quodam sepulchro cum quodam defuncto ibidem iacente inventa est cump scriptura: Christus nascetur ex virgine Maria, et credo in eum; sub Constantino et Ireneq imperatoribusr, o sol, iterum me videbis. ℭ Horum imperii anno VIIIos factat estt secunda synodus Nicena CCCorumL sanctorum patrum, in qua affirmatum est Spiritum Sanctum a Patre et Filio procedere. ℭ Hiisu temporibus XVII diebus sol obcecatus non apparuit, ita ut multi dicerent propter excecationem pii imperatoris hoc contigisse. Irenev autem, ut securius regnaret, oculos filiorum Constantini filii sui fecit evelli, ne quid mali adversus eam propter patris excecationem, quam mors secuta fuerat, machinarenturu.
DCCLXLVI. Leor natione Romanus ex patre Azulphos sedit annis XX, mensibus V, diebus XVI, et cessavit diebus IIIt. ℭ Hic dum pergeret inu die Sancti Marciv cum letaniis, quas ipse constituit ante Ascensionem Domini, ad Sanctum Petrum captus et cecatusw est, precisa etiamx linguay ei. Sed Deus omnipotens reddiditz ei visum et loquelam. Postea pergens ad Karolum regem Francorum ibi susceptus est cum maximo honore, et rediit Romam cum prefato rege, et facta est vindicta de eius inimicis, purificante se papa de criminibus quibusdam sibi illatisa. ℭ Idemb rex Karolusc coronatus estd in imperiume Romanumf. ℭ Hic fecitg porticum Sancti Petri, queh adhuc dicitur civitas Leonina, eth muro eami cinxit propterj incursum Saracenorumj. ℭ Letaniask autem, quas instituit, sic ordinavit: videlicetl secunda feria summus pontifex cum omni clero et populo ab ecclesia Dei genitricis ad presepe egrediens pergat cum hymnis et canticis ad Ecclesiam Sanctim Salvatoris, que dicitur Constantiniana, feria III ab ecclesia Sancte Sabine ad beatumn Paulum, feria IIII ab ecclesia Iherusalemo ad Sanctum Laurentium forisp muros. Hic beatus pontifex post innumera bona sepultus est apud Sanctum Petrumk.
796
797
798
799
DCCLXLVIII. Nicephorusw imperavitx in Constantinopoli annis IX. Quibus temporibus imperium orientale quasi ad nichilum devenerat.
800
DCCC. Michael imperator imperavity annis II. Vir orthodoxus et amabilis omnibus. Quiz omnes, quos leserat avaritiaa Nicephorib, consolatus est ipsos ditando. Omnes etiam, qui adversabantur orthodoxe fidei, conabatur extinguerez.

a) II. über der Zeile B1.

b) Astulphi A, B1, B2, B3.

c) Lombardorum B2.

d) Pypinum B1.

e–e) regem in B1.

f) Pypinus B1.

g–g) fehlt C.

h) quo B2.

i) Roanum B1.

j–j) untergeschrieben B2; fehlt B1.

k) folgt adhuc A.

a) über der Zeile B1.

b) Pypino B1.

c) Karulo B1, A.

d) Karulomagno A, B1; Karolomagno B2, B3.

e) fehlt B3; ille C.

f) rege C.

g–g) fehlt B3, C.

h) Karulus B1.

i) bellicosissimus A, B3, C.

j) Lamfridum B1.

k) Alemannorum C.

l) Bavoros A.

m) korr. aus equitanie B1.

n) Aquitaneam B2.

o) subcit A.

p) Aurialianensis B1.

q) Hyldericus B1.

r) fehlt B1.

s) Dyonisio B1.

t) Turingia B1.

u) Borgundia B2.

v) danach exp. l B1.

w) ipso C.

x) Tetuericorum B3.

y) Boetanea C.

z) Vldense B1, B2, B3.

a) fehlt B1.

b) folgt querens C.

c) fehlt B1.

d) oceo B3.

e) fehlt B3.

f) Aristulfus B1.

g) Lumbardorum B3; Longobardorum C.

h) cernes B3.

i) Arstulfum B1.

j) deprimeret B3.

k) Ytaliam B1.

l) Astulpho B2; Arstulfo B1.

m) Longobardorum C.

n) Pypinus B1.

o) Arstulfo B1.

p) Longobardorum C.

q) fehlt B1.

r) Dyonisii B1.

s–s) fehlt B3.

t) Alvernia C.

u) Vasconia B1.

v) Dyonisium B1.

w) tumulatur A, B3, C.

x) Karulus A.

y) Mannus B1, B2.

z–z) fehlt A.

a) folgt in C.

b) Magumeth B1, B2; Magubach B3.

c) substinuit B1.

d) quia C.

l) fehlt B1.

m) XLa B1.

n) Petronelle B3.

o) carceratorum C.

p) eis C.

q–q) necessaria ipsis B1.

r) folgt largissima A.

s) conferebat C.

t–t) fehlt B1.

u) est translatus A; defertur C.

v–v) fehlt A.

w) Gendulphus C.

x) fehlt C.

y) Gendulphus C.

z) fecit B3.

a) über der Zeile B1.

b) folgt et A.

c) detrusus A.

d) über der Zeile B1.

e) Syculus B1.

f) fehlt A, B1, B2, B3, C.

g) Ytalia B1.

h) regradavit B1, B2.

i) Adrianus mit I. über der Zeile B1.

j–j) Vie Late B3.

k) XIII B3.

l) XVIII B1.

m) Pypini B1.

n) Lombardos B2.

o–o) korr. aus et uxorem eius regem B1.

p) fehlt B3.

q) civitatis B3.

r) fehlt C.

s) Adrianus B1.

t) folgt rege B1, B2.

u) Karolus A; Karulo B1.

v) Hadriano A; Adrianus B1.

w) synodo A.

x) secundum C.

y–y) nathematizavitque A, B3, C.

z) Lombardi B2.

a) Lombardorum B2.

b) Ytalia B1.

c) fehlt B1, B2.

d) Gretia B1.

e–e) fehlt A.

f) folgt inceamentis C.

g) korr. aus obdelectamentis B1; obdelectamentis B2.

h–h) korr. zu solo illo B1.

i) folgt in B1.

j) Adrianus B1.

k–k) Hic beatus pontifex C.

l) muros C.

m–m) fehlt C.

n) sedulas C.

o) persolvent C.

p–p) sepultusque C.

q–q) in ecclesia beati Petri in Vaticano C.

e) über der Zeile B1.

f) imperat A, C.

g) nach annis wiederholt B1.

h) über der Zeile B1.

i) Hyrene B1.

j) imperat A.

k) exosculans B2.

l) imperavit B3.

m) execationem B2.

n–n) lamina aurea B1.

o) Constantinopolim B2.

p) folgt hac A, B1, B3.

q) Hyrene B1.

r) fehlt C.

s) folgt exp. ti B1.

t–t) doppelt B1.

u–u) fehlt A.

v) Hyrene B1.

r) IIII. über der Zeile B1.

s) Arulpho B2; Azulfo B1.

t) XIII B3.

u) fehlt A, B2, B3, C.

v) Marchi B1.

w) excecatus C.

x) est C.

y) linga A.

z) restituit C.

a) impositis A

b) tunc idem A, ideo B1; item B3.

c) ab eo C; fehlt B2, B3.

d) fehlt B1, B2.

e) imperatorem A.

f) per papam. Et comederunt simul in palatio Lateranensi A.

g) papa sanctissimus propter Saracenorum incursum A.

h–h) fehlt A.

i) fehlt A.

j–j) que adhuc inde dicta est civitas Leonina A.

k–k) fehlt A, C.

l) folgt ut B3.

m) fehlt B3.

n) Sanctum B3.

o) Ierusalem B1.

p) foras B3.

w) Nichephorus B1.

x) imperat A.

y) imperat A.

z–z) fehlt A.

a) avaria B1.

b) Nichephori B1.