Martin von Troppau – Chronicon Pontificum et Imperatorum

a) provinciam B3.

b–b) fehlt A.

c) in C.

d) etiam cum C.

e) corpore C.

f) est compertum B2, B3, C.

g) über Zeile B1.

h) folgt mensibus B1.

i–i) fehlt C.

j–j) fehlt B2.

k) Roma B3, C.

l) folgt quod A.

m) tabulo B2.

n) Lucyne B1.

o) folgt in A, B2, B3.

p) ubique B2.

a) III B3.

b) Constantio C.

c) Licino B2, B3; Lucino B1, C.

d) Constantius C.

e) Yspaniam B1.

f) Brittanie B1.

g) acepit B1.

h) uxorem A.

i) folgt Constantinus pater A.

j) talem B2.

k) Brittania B1.

l) Constantium B2.

m) procreat B2.

n) civilibus B2.

o) fehlt B2, B3.

p) davor exp. matrem B1.

q) totus A.

r–r) ut nullum eum fugeret C; ipsum A.

s) fehlt B3.

t) fehlt B2.

u–u) fehlt B3, C.

v–v) fehlt A.

w) fehlt B2.

x) Sancta A.

q) über der Zeile I. B1.

r) Methico B3.

s) XVI C.

t) folgt Huius tempore Maxentius Christianis graves persecutiones intulit. Passi sunt eo tempore Sergius et Bachus A; folgt Huius tempore, sicut ipse in epistula sua scribit, inventa est sancta crux, et ideo ipse instituit inventionem sancte crucis solempniter celebrari C.

y) über der Zeile B1.

z) XX B2.

a) XI A, B3, C.

b) vor dedit B1.

c) constitui B1, B2; construere A.

d) Arriana B1.

e) Nichenumque B1.

f) fehlt A, B2, B3, C.

g) Nicholaus B1.

h) exoritur B1, B3, A.

i–i) fehlt A.

j) Africo B1.

k) fehlt B2, B3.

l) ponebant B1, B2.

m) Licino B3.

n–n) fehlt C.

o) fehlt B2.

p) vero C.

q) Nichomediensi B1.

r–r) fehlt hier B3, siehe unten.

s) reliquit B3; folgt Isidorus etiam in chronicis suis reprobans hoc omnino dicit eum feliciter terminasse, unde et Greci C.

t) folgt ea que mendose de premisso Constantino dicta sunt B3, C.

u) ipsius C.

v) fehlt B3, C.

w–w) unde et Greci Constantinum catalogo Sanctorum annumerant et festum de ipso cum solempnitate agunt XXI die Maii C; fehlt A.

x) kathalogo B1.

y–y) fehlt B1.

z–z) eo tempore B3.

a) folgt et monachus B2; folgt pater et abbas multorum monachorum, cuius vita et acta beatus Hieronymus in vitis patrum diligenter conscripsit B3.

b) Nichomedie B1.

c) folgt imperator B3.

d) comites B2; comentes B1; fehlt A.

e) folgt mortem ipsius B3.

f) folgt B2, A: Isti sunt imperatores, qui post Constantinum Magnum diviso imperio Rome e Constantinopoli regnaverunt:

folgt B3, C: non enim verisimile est tante devotionis principem sic (in tantum C) desipuisse, ut baptismum, quod (quem B3, C) a beato Silvestro susceperat, per quod (quem B3, C) et se corporaliter a lepra et spiritualiter a peccato mundatum cognoverat, ac ipsum Christum in baptismo se vidisse testificatus fuerat. Sic viliter ut rebaptizaretur, contempsisset (commisisset B3). Unde propter eximiam quam habuit Christi religionis (religionem B3) cultum et propter nimiam quam habuit ad clerum reverentiam creditur, hoc ab adversariis fidei (fehlt B3) fictum (confectum B3) esse. Nam in tantum cultum Christi dilexit, ut mox baptizatus Christianorum ecclesias mandaret ubique erigi, ipse etiam in palatio suo Lateranensi ad honorem Christi ecclesiam, que nunc dicitur (fehlt B3) basilica Salvatoris, construxit (fundavit B3), ut ex hoc (et hoc fehlt B3) universitas hominum sciret, nullam in corde suo circa fidem Christi esse dubitatem vel preteriti erroris remansisse vestigium (vestigia B3);

folgt B3: Ipse etiam accipiens fossorium primus terram apperuit ad fundamenta ecclesie basilice Sancti Petri inchoanda et ad numerum 12 apostolorum 12 cophinos plenos lapidibus propriis humeris deportans, ibidem iactavit. Cleri vero in tantum (in tantum fehlt B3, nach Weiland) honorem tuebatur, quod sicut legitur in Decreto, ipse dixit: Si invenirem clericum vel religiosum cum muliere turpiter agentem, ipsum, ne ab aliis videretur, mea clamide cooperirem;

folgt C: Quam ecclesiam (fehlt C, nach Weiland) sanctus Silvester papa solempniter consecravit eiusque dedicatio usque hodie tamquam prime ecclesie, non solum Rome, sed in circumiacentibus regionibus solempniter celebratur. Cuius consecrationis tempore imago Salvatoris non opere humano sed divino tunc primum omni populo Romano apparuit picta in muro, que manet usque hodie. Et cum idem pontifex statuerit in ecclesiis ubique haberi altaria lapidea, in predicta ecclesia non erexit altare lapideum, sed ligneum ante habitum stabilivit. Est etenim altare in quo beatus Petrus et alii sui successores usque ad tempora Silvestri celebrasse dicuntur. Tunc enim seviente persecutione certa non erat in Urbe episcopalis statio, sed ubicumque poterant sive in cryptis sive in cimiteriis subterraneis sive in domibus virorum fidelium vel mulierum missam celebrabant super illud altare ligneum, quod erat concavum sicut archa, habens 4 circulos in angulis, per quos 4 presbyteri illud ad locum celebrationis deferebant. Et ob reverentiam sancti Petri et aliorum pontificum statuit beatus Silvester, ut nullus nisi pontifex super illud celebret, quod usque hodie tenetur. Sed intra ipsum deposita mensa solum summus pontifex celebrat, que deponitur in cena Domini et non reponitur nisi Sabbato sancto post baptismum.

g–g) Temporibus Constantini Helena mater ipsius A, B2, B3.

h–h) fehlt C.

i) Ierosolimam B1.

j) Nicholaus B1.

u) Dominica C.

v) deos B3.

w–w) sacrum ieiunium B1.

x) celebrant B1.

y) Sylvester B1.

z) über der Zeile B1.

a) Ruffino B1.

b) XI A, B3, C.

c) Nichena B1.

d) Bitthinie B1.

e) CCCVIII B3.

f) fehlt C.

g) fehlt C.

h) folgt Eodemque tempore A, B2, B3, C.

i) Tyburtina B1.

j) arenarum B3.

k) fehlt B2.

l) ornavit C.

m) porfiretitis B1; porpheriticis C.

n) etiam C.

o) libras A.

p) pharantantarum B2; pharacantarum Weiland.

q) folgt et B2, B3, C.

r) ipsorum B3, C.

s) iudazante B1, iudaizare B2.

t) thauri B1.

u) suscitationem B3.

v) M B2.

w) interfecit B3.

x) korr. aus CL B1.

y–y) Item hic A, B2, B3, C.

z) fehlt C.

a) celebrari C.

b) sepulta C.

c–c) Hic in Urbe Roma cum consilio Augusti celebravit concilum 282 epicoporum. Hic confessor Christi Rome quievit in pace. Sepultusque est iuxta palatium Octaviani. A.

d) Yberorum B1; Hebreorum B3, C.

e) Yndia B1.

f) folgt Hic in Niceno concilio Ossio episcopo Cordubensi ab Hispania et Victori ab Italia vices commisit apostolicas. Mortuus est in pace et sepultus Rome iuxta palatium Octaviani, in loco qui dicitur ad caput C.

g) palleo B2.

h) folgt Et ut symbolum in missa alta voce cantaretur (decantetur. Quievit in pace A), sepultusque est in ecclesia Sancti Petri A, C.

i) fehlt B1.

j) XX B1.

k) Capitolii C.

l–l) fehlt A.

m) celebratum B1.

n) Arrii B1.

o) davor exp. l B1.

p) fehlt A, B2, B3.

q) Constantio A.

r) floret C.

s) Pannitius B2, Pannitius korr. aus Epyphanius B1.

t) folgt beatus Nicholaus A, B3, C.

u) Ylarius B1.

v) Rethor A, B2, B2, C; Rector B1.

w) Ylarion B1.

x) in cuius tempore A.

y) Crisosotomus B1.

z) sancte C.

a) fehlt B2-3, A, C.

b) Alexandrine A, B2, B3; Allexandrie B1.

c) davor exp. ai B1.

d) Ylario B1.

e) Ylario B1.

f) Galius B2.

g) Hylarius B1.

h) expiravit C.

i) est C.

j) fehlt B1.

k) fehlt C.

l–l) eodem mortuo imperatore A.

m–m) fehlt B3.

k) Constanti B1.

l) über der Zeile B1.

m) korr. zu Constanti B1.

n) fehlt B2.

o–o) fehlt A.

p) Arrianus B1.

q) fehlt C.

r) Arrius B1.

s–s) fehlt C.

t) folgt exp. sunt B1.

u) Jeronimi B1.

v) fehlt C.

w) davor Kapitelzeichen gestrichen B1.

x) Allexandrinum B1.

y) folgt et C.

z) Hylarium B1.

a) Dyonisius B1.

b–b) fehlt A.

c) procuratus B2.

d) renuntiationem B1.

e) am unteren Seitenrand von Hand B1b (14. Jh.) B1: Glossa Dionysii super Exodum: Pars. X. Plage, quibus Egyptus populus Israelitas verberabatur: Romani regni comparari temporibus quia hec in figura nostri facta sunt. Christianus et Israeliticus propter unius Dei est una utriusque causa, subdita fuit synagoga Egyptiis ecclesia Romanis. Persecuti sunt Egyptii et Romani. Ibi decies contradicitur Moysi: Hic X edicta contra Christianos diverse in plage Egyptorum, diverse hic calamitates Romanorum. Ibi primum signis de puteis et fluminibus manat. Hic prima sub Nerone plaga ut ubicumque (ubique) morientium sanguis esset vel moribus in Urbe correctus vel comptus vel bellis in orbe profusus. Secunda plaga sub Domitiano. Tertia sub Traiano. Quarta sub Marco Antonio. Quinta sub Severo persecutore. Sexta sub Maximo. Septima sub Gallio[!] et Volusiano qui Decio persecutori successerunt. Octava sub Valeriano, quo tempore quasi locuste undique gentes Romanum (ipsum exp.) orbem cedibus incendiis vastaverunt. Nona sub Aureliano. Decima et ultima plaga primogenitorum interfectorum (interfecto ?). Hic sub Constantino omnium perditio idolorum que primitus facta in primis amabatur. Ibi rex potentiam Dei probavit et sensit et timuit, et populum Dei libertum dimisit. Hic quoque hec omnia fecit et etiam condidit (conidit). Ibi populus Dei non est ad servitutem retractatus nec hi postea ad idolatriam coactus. Ibi Egyptiorum vasa pretiosa Hebreis tradita sunt. Hic ecclesie Christianorum pretiosa templa paganorum conservunt, Egyptiis post X plagas dimissos Hebreos persequentibus maris inruit (inruit über Zeile erg.) interitus, (tacit ? exp.)et nos quoque peregrinantes persecutio gentilium marcet, donec Mare Rubrum, id est ignem iudicii, Christo duce et iudice transeamus, quia vero Christianos persecuntur cum duce suo Antichristo etiam stangno ignis eterni submergentur...

*) Fortsetzung von fol. 6v