Martin von Troppau – Chronicon Pontificum et Imperatorum
| Startseite | vorwärts (Historia Romana) | direkt zu Jahr 1
Vorrede

fol. 1
Chronicaab fratris Martini penitentiarii et capellani domni pape
Ordinis fratrum Predicatorum: De gestis summorum pontificum etc imperatorumd.
Quoniam scire tempora summorum pontificume ac imperatorum necnonf aliorum patrum ipsorum
contemporaneorum quam plurimum interg alios theologis ac iurish peritis expedit, ego frateri
Martinus Ordinisj Predicatorumj domni pape penitentiarius etk capellanusk ex diversis chronicisl ac
gestis summorum pontificum ac imperatorum presens opusculum per annos incarnationis Domini
am primo pontifice Ihesu Christo et ab Octavianon Augustoo per pontifices et imperatores descendendo
usque adp Clementemq quartum papamq deduxi inclusive, in una pagina eo anno
Domini, quo creati fuerunt, ponendo pontifices, in alia paginar imperatores. Factums est autem eo compendiosius hoc opusculum, ut
scolasticis historiis act theologis et a iuris peritis Decreto vel decretalibus convenienter possit alligarius. Et quia primo summo pontifici,
id est Christo, in triumphantiv ecclesia tres ierarchiew angelorum obsequuntur, et exemplar illius in militanti ecclesia circa vicarios
ipsius tria genera cardinalium obsequentium ipsis suntx instituta, de ipsis, quot sunty et qui suntz et ad quid sunt, in principio breviter est premittendum.
ℭ Numerus ergoa ipsorum primordialisb est quinquaginta unus, qui in tria genera distinguuntur, quia quidam ipsorumb sunt domno pape assidentes
ut episcopi, quidam assistentes ut presbyteri, quidam insistentes ut diaconi. Episcopi enim in solempnitatibus sunt domni pape assessores,
unde ipsi soli inter alios cardinales cathedris utuntur. Presbyterorumc verod cardinalium quilibet suam septimanam servans,
in missis et horis domno pape assistit. Diaconi vero cardinales insistunt ministeriis. Ipsie enim papam induuntf eundemqueg substentantes
deducuntg et ei circa altare deserviunt. ℭ Sunt autem episcopi VII secundumh institutionem primitivami: videlicetj
Hostiensis, qui propter pape consecrationem dignior est aliis et palliok utitur; episcopus Portuensis; episcopus Albanensis; episcopus Sabinensis;
episcopus Prenestrinusl; episcopus Sancte Rufinem; episcopus Tusculanusn. Et isti episcopi tamquam vicarii domni pape in dominiciso diebus et festis
et precipuis solempnitatibus inp altarip Sancti Salvatoris Lateranensis ecclesie debent deservire. ℭ Presbyteri cardinales sunt
XXVIII numeroq. Qui divisim per numerum septenarium residuis IIIIor patriarchalibus ecclesiis sunt intitulati ad celebrandum.
ℭ Isti VII suntr intitulati ecclesie Sancti Petri: videlicet cardinalis Sancte
Marie trans Tiberim; Sancti Grisogonis; Sancte Cecilie; Sancte Anastasiet; Sancti Laurentii in Damasou; Sancti Marciv; Sancti Martini
in Monte. ℭ Isti sunt VII alii Sancti Pauli, qui debent in altari maiori deservire: videlicet cardinalis Sancte Sabine; Sancte
Prisce; Sancte Balbine; Sanctorum Nerei et Achilleiw; Sancti Sixtix; Sancti Marcelliy; Sancte Susanne. ℭ Isti sunt VII cardinalesz presbyteri Sancte Marie
Maioris: videlicet cardinalis Sanctorum Apostolorum; Sancti Cyriaci in Thermisa; Sancti Eusebii; Sancte Potentiane; Sancti Vitalis; Sanctorum Marcellinib
et Petri; Sancti Clementis. ℭ Isti sunt VII cardinales Sancti Laurentii: videlicet Sancte Praxedis; Sanctic Petri ad Vincula;
Sancti Laurentii in Lucinad; Sancte Crucis in Iherusaleme; Sancti Stephani in Celio monte; Sanctorumf Johannis et Pauli; Sanctorum Quatuor Coronatorum.
ℭ Diaconi vero cardinales ad ministerium domni pape deputati sunt XVI: videlicet Sancte Marie in Donicag, et ille est archidiaconus
aliorum; Sancte Lucie in Circoh Palatii iuxta Septisolium; Sancte Marie Nove; Sanctorum Cosme et Damiani Palatii;
Sanctii Hadrianij Palatiii; Sancti Georgii Palatii; Sancte Marie in Scola Greca; Sancte Marie in Porticu; Sancti Nicolaik in Carcere;
Sancti Angeli; Sancti Eustachiil; Sancte Marie in Aquario; Sancte Marie in Via Lata; Sancte Agathe; Sancte Lucie in caput Saburem;
Sancti Quiricin. ℭ Ostenso igitur quot sunt cardinales, qui LIum, et qui sunt, quia episcopi, presbyteri et diaconi suis titulis vel ecclesiis declaratio,
et ad quid sunt, quia ad domni pape et ad quinque patriarchalium ecclesiarump ministerium, consequenter procedendum est ad pontifices,
quibus deserviunt, incipiendo a primo summo pontifice videlicetq Ihesu Christo. ℭ Compilavi autem presens opusculumr
ℭ ex chroniciss Damasi Pape de gestis pontificum;
ℭ itemt ex chroniciss Orosii de gestist imperatorum;
ℭ item ex chroniciss Pauli Romani Diaconiu cardinalis exv gestis utrorumque;
ℭ itemw ex chroniciss Bobini Sutrini episcopi exx gestis utrorumquew;
ℭ item ex chroniciss Gilberti de gestis utrorumque;
ℭ item ex Ricardiy Cluniacensisz monachi chronicissa;
ℭ item ex chroniciss Gervasii;
ℭ item ex chroniciss Escodii;
ℭ item ex chroniciss Gotthifridib Viterbiensis;
ℭ item ex chroniciss fratrisc Vincentii Belvacensis;
ℭ itemd et aliquae ex decreto et ex passionibus sanctorum.

a) Vorausgehen Provenienzvermerke: Conventis Sancte Mariae Novelle de Florentia Ordinis Predicatorum (14. Jh.) B1; Liber S. Marie in Alderspach (14. Jh.) B3; Ex Bibliotheca S. Metrop. Ecclesiae Pragensis (17./18. Jh.) A.

b) cronica B1.

c) ac B1.

d) Chronica fratris Martini penitentiarii et capellani domni pape: De gestis summorum pontificum ac imperatorum B2; Chronica de summis pontificibus et imperatoribus ex diversis gestis temporum per fratrem Martinum compilata B3; Istud opusculum de summis pontificibus et imperatoribus ex diversis chronicis et gestis per fratrem Martinum domni pape penitentiarium et capellanum est compilatum A; Incipit chronica fratris Martini domni pape penitentiarii et capellani C.

e) folgt Romanorum C.

f) folgt et B1.

g) unleserlich B1.

h) iuri B1.

i) fehlt B3.

j–j) fehlt C.

k–k) fehlt A.

l) cronicis B1.

m) ab ipso C.

n) Octoviano A; folgt primo C.

o) Agusto A; folgt sive imperatore C.

p) über der Zeile nachgetragen B1.

q–q) Clemente quartum papam B1; Gregorium papam X. B3; Iohannem XXI. papam C.

r) folgt econtra sub eiusdem annis eo anno quo creatus quisque fuit ponendo C.

s–s) Et quia tam pontifices quam imperatores Romane Urbis esse dicuntur, ideo convenientius arbitratus sum de conditione et statu Urbis aliqua premittere, ut sic de ipsius pontificibus et imperatoribus ordinatius possem procedere C; folgt Compilavi ... passionibus sanctorum C (d.h. der Quellenkompilationsabschnitt Z. 35-46, d.h. er ist „Historia Romana“ und Kardinalskapitel vorangestellt).

t) a A.

u) ligari B1; allegari B2.

v) triumphali A.

w) genarchie B1.

x) sint B1.

y) korr. aus sint B1.

z) korr. aus sint B1.

a) fehlt B1.

b–b) fehlt B2

c) presbyteri B3.

d) fehlt C.

e) episcopi C.

f) custodiunt B3.

g–g) fehlt C.

h) folgt exp. primam B1.

i) primam C.

j) vidilicet B1.

k) palleo B2.

l) Penestrinus B1, B2.

m) Ruffine B1.

n) Tuskulanus B1.

o) dominices B1.

p–p) fehlt C

q) fehlt C.

r) folgt gestrichen Sancte Anastasie Sancti Laurentii in Damaso B1.

s) Chrisogoni B3.

t) folgt Sancte Lucie B3.

u) Damasco C.

v) Marchi B1.

w) Archillei B1.

x) Syxti B1.

y) Marchelli B1.

z) fehlt B1, B2, B3.

a) Termas A, B1, B2.

b) Marcelli B3; Marchellini B1.

c) korr. aus Sanctei B1.

d) Lucyna B1.

e) Ierusalem B1.

f) Sancti A.

g) Dopnica C.

h) Cyrro B1.

i–i) fehlt C.

j) Adriani B1.

k) Nicholai B1.

l) Eustatii B1.

m) Sybure B3.

n) Quiryci B1.

o) decorati B3.

p) fehlt B3.

q) fehlt B2, C.

r) folgt ex scriptis Titi Livii. Item ex chronicis Orosii. Item C.

s) cronicis B1.

t–t) et C.

u) Dyaconi B1.

v) de C.

w–w) fehlt C.

x) de B2.

y) Rycardi B1.

z) Beluacensis B3.

a) fehlt B2, B3.

b) Gothefridi B2; Gotfridi B3; Gothefredi A; Godefridi C.

c) fehlt C.

d) folgt exp. ex cronicis B1; fehlt A, B2, 3, C.

e) folgt accepi C.