(C.) In nomine sanctę et individuę trinitatis. Heinricus divina favente clementia quartus Romanorum imperator augustus. Si monasteria sacra et famulos inibi deo famulantes a multimodis advocatorum oppressionibus premunire studuerimus, regni nostri et imperii statum divinitus inde corroborari non dubitamus. Proinde fidelium nostrorum tam presentium quam futurorum magnitudo comperiat, qualiter fidelis noster Beringozus videlicet abbas de monasterio s[an]c[t]i Maximini, qui in suburbio Trevirorvm corporaliter quiescit, nostram imperialem adivit clęmentiam postulans et in domino humiliter obsecrans, quatinus privilegia predecessorum nostrorum Heinrici, item Heinrici necnon Chuonradi aliorumque antecessorum nostrorum invictissimorum imperatorum super multimoda advocatorum molestia prefato cęnobio concessa n[ost]ris etia[m] privilegiis renovare et corroborare dignaremur. Cuius petitioni ob amore[m] dei et ob interventum Mathildis reginę, dilectissimę coniugis nostrę, Brunonis etiam Treuirensis ac Friderici Coloniensis, archiepiscoporum, necnon Brunonis Spirensis, Burchardi Monasteriensis, Otberdi Leodicensis, Burchardi Traiectensis, Arlongi Wirziburgensis, Ottonis Babenbergensis, Eberhardi Eihstatensis, Herimanni Augustensis, Ǒdalrici Constantiensis, Ruodolfi Basiliensis, Kuononis Strazburgensis, Widonis Curiensis, Richardi Verdunensis, Rihwini Tullensis, venerandorum episcoporum, Friderici ducis, Godefridi, Berngeri, Chuonradi, Ludewici, Berhdolfi, Friderici, comitum, aliorumque fidelium nostrorum assensum prebentes et paternis traditionibus per omnia consentientes hoc nostrę auctoritatis preceptum inde fieri decrevimus, per quod volumus atque iubemus, ut lęges et iura, quę familia sancti Maximini sub progenitorum nostrorum temporibus habuerat, deinceps firmata et eiusdem loci hominibus stabilita semper et inconvulsa permaneant. Volumus enim atque precipimus, ut advocati in abbatia illa nonnisi ter in anno, et illi, qui hunnônes in quibusdam locis dicuntur, nonnisi in tercio tantum anno, nisi recens furtum fuerit, placi[t]are debeant. In illis igitur placitis advocatorum sive hunnonum quicquid, clam aut aperte, retro vel ante, in via illuc vel inde eundo vel redeundo, quisque reus vadiaverit, secundum arbitrium abbatis aut prepositorum suorum sive villicorum aut meliorum, qui in curtibus sunt, iuxta modum culpę et facultatis uniuscuiusque hominis disponatur, inde duę partes abbati, tercia advocatis tribuatur. Si propter census sui neglegentiam vel ob quamlibet aliam culpam mansus aut possessio alicuius hominis in placitis abbatis publicata sive dominicata fuerint, omnia abbatis erunt, nisi bonis eisdem quilibet rei postea se temere intromiserint. Bonorum autem, quę in placitis advocatorum publicata fuerint, duas partes abbas, terciam advocatus habebit, exceptis frugibus, quarum terciam partem in eodem tantum anno advocatus habebit, postea vero nihil ad eum pertineat, quid abbas per villicos suos inde disponere velit. Servitia, quę in curtibus quibusdam advocatis tribuuntur, cum villicis et scavionibus accipere et non emittere debent vel vendere, quia ad hoc eis donantur, ut, quicquid abbati vel familię adversitatis contigerit, per eos corrigatur. Quodsi id non correxerint, quod bis vel ter in illorum placitis ex parte abbatis eis accusatum vel denunciatum fuerit, tamdiu eos abbas servitio constringat, donec ea, quę prius illis in placitis ipsorum accusata sunt, ad correctionem perducant. Si quis propter furtum aut latrocinium dampnatus fuerit, omnis substantia sive possessio illius abbatis erit, advocatis vero de homine, quod sibi et comprovincialibus melius visum fuerit, agere licebit. Si quis ex familia interfectus fuerit, precium illius, idest weregelt, totum abbatis erit; si vero per advocatum acquisierit, terciam partem sibi dabit. Servientes vero, qui scaremanni dicuntur, nulli advocato subiaceant nisi nostrę successorumque nostrorum regali vel imperiali dominio vel potestati, nulli eorum pro quibuscumque culpis aut rebus respondeant, nulli eorum serviant, nisi beneficia ab eis habeant aut abbas pro necessitate et utilitate monasterii cum illis eos alicubi ire precipiat. Prebendarii autem, qui fratribus infra claustrum serviunt sive in ipso loco sive in cellula, quę Tâuena dicitur, sive dagescalci aut censuales, qui cęreales dicuntur, sive piscatores aut pistores nulli advocato vel hunnoni subiaceant, sed tantum abbati aut villicis suis pro quibuscumque rebus respondeant. Si villani debitum censum abbati voluerint denegare, primum per alios iudices, deinde in ipso principali loco Treveris per illos iudices ac ministros, qui scaremanni dicuntur, ad viam, si possunt, reducantur, sin autem, per cartam vel advocatum, ad ultimum vero per manifestum iudicium; in quo si convicti fuerint, omnibus bonis suis carebunt et nullum iûs, nisi quod abbas eis postea concesserit, habebunt. Si quis ex mansionariis, qui circa urbem vel in aliis longe vel prope positis curtibus commanent, censum debitum, qui ad usum fratrum cotidianum pertinet, die statuto vel tempore non dederit, statim sequenti die villicus abbatis sine advocato de domo ipsius vadimonium tale accipiat, cum quo servitium fratrum, quantum ille debuit, plenissime persolvat, cęterum autem servitium eius in curte, qua habitat, secundum iudicia scavionum exigendo requirat. Nusquam nisi inter se villani aut mansionarii nubant aut uxorem ex familia sancti Petri accipiant, ita tamen, ut alteri aecclesię altera dampnum non inferat, sed per successiones filiorum aut filiar[um] utrique aecclesię, quod suum est, ad ultimum redeat ac remaneat. Si homo in hominem verbis aut factis deliquerit, advocatus inde eum non accusabit, nisi presens sit aliquis, qui eum accusaverit aut inter se duo inimici clam aut aperte pacificati fuerint inter se, ibi utrorumque culpa parebit. Advocatus vero Willihelmvs comes, qui in presentiarum est, sive successor eius, qui bannum a regia manu susceperit, proxima die post festum sancti Maximini super predia et mancipia ministrorum a prima usque ad nonam placitabit, ita tamen, si celebre festum vel ieiunium ea die non fuerit; et quicquid ibi placitando acquisierit, duas inde partes abbas, terciam vero advocatus habebit. Ad servitium autem, si placitaverit et, quę corrigenda sunt, scavionum iudicio correxerit, duos modios panis, quatuor oves et amam vini abbas advocato dabit; si amplius necesse habet, de placito habebit. Quemadmodum omnes aecclesias et salicas decimationes ad susceptionem hospitum et peregrinorum abbatem habere decrevimus, ita sine dubio de omnibus silvis sive nemoribus in sancti Maximini proprio iacentibus decimam partem tam in arboribus quam de precio porcorum sive utilitate apium eum per omnia habere volumus atque firmamus, tam in Kiliuualde quam in silva iuxta curtem Steinsiela vel circa castrum Liuzelenburc adiacente necnon in silvula, quę Hart vel Waber in Taleuangeromarca dicitur consistere; in suis autem silvis, quas adhuc in manibus habet, potestatem ei damus, quicquid sibi placuerit, exceptis feris bannitis libere disponere. Potestative vero per abbatiam placita exceptis tribus debitis tenere vel de curte in curtem ire aut hospitia vel servitia a rusticis sive villicis abbatis et fratrum violenter exigere aut inscisionibus vel petitionibus eos gravare et vî pecora illorum aut parefredos tollere tam comitibus et ducibus quam advocatis hac nostra imperiali auctoritate omnimodis interdicimus, quia, sicut in privilegiis genitoris nostri Heinrici aliorumque progenitorum nostrorum Heinrici atque Chuonradi necnon Heinrici piissimorum imperatorum inspeximus, sex milia septingenti quinquaginta et amplius mansi, unde abbas in militiam ire vel predecessoribus nostris vel nostrę regalitati in secundo semper anno servire debuit, ad hoc beneficiati sunt diversis fidelibus nostris, ducibus scilicet atque comitibus, ut cętera, quę ad prebendam fratrum remanserant, absque omnium advocatorum inquietudine exceptis tribus illorum placitis libere et quiete possideant. Addimus etiam atque prefato abbate petente remittimus fratribus in cellula, quę Tauena dicitur, deo sanctoque Quiriaco servientibus bona videlicet sua in Murmirdinga vel in Druhdildinga vel in capella Ahdspelt, quibus eos per aliquot annos consensu Willihelmi comitis et Heinrici fratris sui post obitum cuiusdam Vdonis de Vischebahc, qui eadem bona a Theoderico abbate quamvis iniuste pro beneficio habuit, iniuste eos perdidisse cognovimus et, ut eadem bona famulis dei in prefata cellula deo sanctisque Christi confessoribus [Auc]tori et Quiriaco famulantibus nullus auferre presumat, firmiter interdicimus. Et ut haec iura prefati monasterii et familię sancti Maximini, additis etiam bonis iamdictis, ab ista die et deinceps nullus infirmare vel auferre audeat aut infringere, cartam hanc inde conscriptam manu propria subtus firm[avimus et sigilli] nostri impressione insigniri iussimus.

Signum domni Heinrici quarti Romanorum invictissimi imperatoris augusti. (M.7.) Adelberdus cancellarius recognovit. (SI.3.)

Data VI. id. aug., anno dominicę incarnationis millesimo CXIIo, indictione V, regnante domno Heinrico quinto rege, quarto imperatore, anno regni eius XIIo, imperii vero Io; actum Spire; in dei nomine fęliciter amen.