Die Urkunden Heinrichs V. und der Königin Mathilde
<<32.>>

Heinrich bestätigt dem von den Edlen Hezelo und Hesso gegründeten und dotierten und dem Hl. Stuhl unterstellten Kloster St. Georgen im Schwarzwald die Privilegien der Päpste Urban II. und Paschal II. mit Gewährung der freien Abt- und Vogtwahl sowie der auch von ihm selbst ausgesprochenen Sicherung des Besitzes und beurkundet verschiedene Schenkungen des Burggrafen Folmar von Metz und seines Sohnes Folmar, insbesondere des Dorfes Lixheim, wo von St. Georgen ein Klösterchen für etwa sieben Mönche errichtet werden soll.

Mainz, 1108 Januar 28.

(C.) In nomine sancte et individue trinitatis. Heinricus divina favente clementia Romanorum rex. Quoniam regalem decet dignitatem, iusticiam et pietatem necessitatibus ęcclesiarum succurrere, profectibus gaudere et utilitatibus consulere et favere, ob hanc rem, que in literis istis secuntur, agenda, ob interventum Moguntiensis archiepiscopi Rǒdhardi, Coloniensis archiepiscopi Friderici, Treuerensis archiepiscopi Brunonis, Monasteriensis episcopi Burchardi et aliorum quorundam nostri regni principum misericorditer suscepimus, ordinando clementer disposuimus, comprobando diligenter confirmavimus. Notum igitur fore volumus et cupimus omnibus Christi fidelibus tam futuris quam modernis, quod duo illustres viri Hezelo et Hesso cellulam condiderunt in regno nostro, in Constanciensi episcopatu, in pago nomine Bara, in comitatu Aseheim, in silva, quę dicitur Nigra, iuxta flumen Briganam, in honore dei omnipotentis et sancti Georgii martyris, eamque satis pie et honeste prediorum suorum beneficiis iniciaverunt ad necessitatem monachorum secundum regulam sancti Benedicti degentium, in perpetuum favente misericordia dei ibi futurorum. Ut igitur id firmius et stabilius esse posset, placuit illis eandem cellam beato Petro apostolo et Romane sedis antistiti mancipari et ad eius palacium Lateranense singulis annis aureum, quem dicunt Bizantium, presentari, ea intentione et pactione, ut sub tanti pontificis mundiburdio et defensione ab omni adversariorum iniusta lesione protegi posset et defensari. Hoc revera ut felices negociatores prudenter fecerunt, primum propter spem vitę ęternę, ob remissionem omnium peccatorum, ob salutem corporum et sempiternam requiem animarum et ob cottidianam memoriam sui suorumque omnium parentum, postumorum, consanguineorum, propinquorum et amicorum simulque omnium ad curam suam pertinentium, ob memoriam quoque regum, episcoporum, principum et omnium predictę cellę statum et honorem diligentium et defendentium atque omnium prorsus Christi fidelium et, prout posse suberit, ut cunctis Christi pauperibus beneficum illic patefiat receptaculum. Huius confirmationis a duobus apostolicis, Vrbano scilicet secundo et Paschale secundo, bina tenent privilegia, in quibus et hoc sancitum est, ut, quandocumque patre suo spirituali orbati fuerint, ipsi eiusdem monasterii fratres habeant liberam potestatem secundum regulam sancti Benedicti inter se, vel undecumque utile fuerit, abbatem sibi non solum eligendi, sed etiam constituendi. Preterea ut nulli sacerdotum, regum vel ducum aut comitum vel quarumlibet personarum liceat in eo loco aliquas sibi proprietatis conditiones, non hereditarii iuris, non advocatię, non cuiuslibet potestatis usurpationis, quę libertati monasterii noceat, vendicare. Advocatum etiam sibi constituendi ut abbas cum suis fratribus liberam habeat potestatem; et si is postmodum monasterio inutilis fuerit, remoto eo alium constituat. Decretum quoque ibi est, ut nulli omnino hominum liceat idem cenobium temere perturbare aut subditas ei possessiones auferre, minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura. In fine additur, ut, si quis in crastinum archiepiscopus aut episcopus, imperator aut rex, dux vel marchio, comes aut vicecomes aut persona quęlibet ęcclesiastica vel secularis huius constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo terciove commonitus si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat reumque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat atque a sacratissimo corpore domini nostri Iesu Christi alienus fiat et in extremo examine districte ulcioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco iusta servantibus sit pax domini nostri Iesu Christi, quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia ęterne pacis inveniant. His decretis propter gratiam dei nos annuimus, has constituciones comprobamus et confirmamus, insuper et nostras libenter benignitates et misericorditer adiungimus et statuimus, ut, si quispiam, quod absit, unum mansum, unum molendinum vel saltem unam vineam vel unum mancipium vel tale quid a supradicto monasterio temerarie et iniuste abstulerit, is nostri nostrorumque successorum regia potestate coactus tria auri talenta ad regis ęrarium persolvat, primitus ęcclesię reddito, quod usurpaverat; si vero curtem vel aliquam villam inde violentus abalienaverit sive invasor ipsius cellę extiterit sive huius testamenti decreta traditionesque quocumque ingenio seu argumento legum secularium pervertere vel infringere attemptaverit, is XXXta auri libras ad regiam persolvat cameram, reddito primitus ęcclesię secundum legum iusticiam, quod abstulerat, sicque intentio illius omnino irrita fiat. Huic monasterio Folmarus Metensis urbis prefectus et filius eius Folmarus subdiderunt, delegaverunt et in perpetuam proprietatem dederunt, quicquid in villis Lukesheim et Alba habuerunt in ęcclesiis, in decimis, in mancipiis, in tributis, in campis, in silvis, in pratis, in pascuis, in aquis aquarumque decursibus, in molendinis, in piscationibus, in venationibus, in decimationibus et in omnibus reditibus, ea prorsus iusticia, qua ipsi illa hereditario iure possederant. Hęc traditio facta est super reliquias sancti Georgii primo apud Argentinam, dehinc in ipsa villa Lukesheim in presentia multorum idoneorum testium ea conditione, ut apud eandem villam Lukesheim monasteriolum fieret, in quo aliquot vel septem monachi provisi a monasterio sancti Georgii futuri serviturique forent pro ipsorum salute suorumque parentum requie animarum continue supplicaturi. Sequenti vero anno tradiderunt super reliquias predicti martyris tres sedes sartaginum in villa Marsula in presentia multorum. Preterea sub testimonio veracium virorum idem Folmarus et filius eius predium, quod quędam matrona nomine Richinza in villa Ginnenheim habuit, ad idem monasterium ex ipsius peticione tradiderunt, quia ipsa et bona sua in proprietate illorum fuerunt. Ut ergo hęc supradictarum traditionum et constitutionum decreta ab hac die omni ęvo in Christo rata et inconvulsa permaneant, hanc cartam testamentariam manu propria corroboravimus nostrique sigilli inpressione insigniri fecimus.

Signum domni Heinrici quinti regis Romanorum [invictissimi]. (M.6.)

Data V. kl. feb., indictione prima, anno dominice incarnationis MCVIII, regnante Heinrico V. rege Romanorum anno III, ordinationis eius anno VIIII; actum est Mogontię; feliciter amhn.