Die Urkunden Heinrichs V. und der Königin Mathilde

Abbildungsverzeichnis der europäischen Kaiser- und Königsurkunden

<<†290.>>

Unecht.

Heinrich bestätigt dem von dem Grafen Eberhard von Nellenburg gegründeten und dem Schutz des päpstlichen Stuhles unterstellten Kloster Schaffhausen die von genannten Päpsten verliehene Immunität sowie alle bisherigen Schenkungen, verbietet die Hergabe von Lehen durch den Abt ohne Zustimmung der Mönche und jede Beanspruchung von Klostergut durch Fremde, gewährt die freie Wahl des notfalls durch kaiserlichen Rechtsspruch absetzbaren Vogtes, legt dessen Rechte fest und unterstellt den Ort Schaffhausen sowie alle anderen einzeln aufgeführten Besitzugngen der Gewalt des Abtes.

Mainz, 1111 September 4.

(C.) In nomine sanctę et individue trinitatis. Heinricus divina favente clementia Romanorum IIII. imperator et augustus. Si ęcclesiis divino cultui mancipatis et fratribus inibi deo famulantibus imperialis patrocinii nostri solatium prebuerimus, nos inde procul dubio divinitus remunerari non difidimus. Quapropter fidelium nostrorum tam presentium quam futurorum universitas noverit, qualiter Euerhardus religiosus comes de Nellinburcg venerabile quoddam cenobium apud villam Scafhusam in suę proprietatis fundo edificavit et beato Petro oblatum in ius perpetuum et tutelam apostolicę sedis tempore Gregorii pape huius nominis VIImi absque ullius contradictione contradidit. Igitur quicquid inmunitatis a predicto pontifice sanctę et apostolicę sedis itemque ipsius successoribus, sanctę Romanę ęcclesię presulibus, videlicet Vrbano, Pascale, ipsi loco concessum est, nos quoque concedimus et lege imperpetuum valitura roboramus. Statuimus itaque, ut universa, quę prefatus comes et filius eius Burchardus itemque alii cuiuscumque ordinis viri predicto cenobio de suis facultatibus contulerunt et quęcumque hodie possidet, firma tibi, reverende abba Adilberte, tuisque successoribus ad usum monachorum deo ibi servientium in omne tempus permaneant, nec tibi ac successoribus tuis liceat inde quicquam nisi ex fratrum consilio in beneficium dare aut milites aliquos creare. Preterea decreto in ęternum mansuro decernimus, ut nulli omnino viventium liceat iamdicto monasterio aliquas proprietatis condiciones, non hereditarii iuris, non advocatię, non investiturę, non cuiuslibet potestatis, quę libertati et quieti fratrum noceat, vendicare. Abbas sane cum fratribus advocatum sibi, quem utiliorem providerint, instituant; qui si postmodum inutilis fuerit, imperiali iudicio deponatur et alius utilior futurus ab abbate et fratribus absque ullius contradictionis scrupulo substituatur. Qui advocatus impossessionibus (!) sepedicti monasterii nullam potestatem habeat castellum aliquod vel munitionem edificare neque aliquas hospitationes indebitas aut precarias seu freda vel redibitiones exigere aut palefridos tollere, non secundum advocatum sine permissione abbatis et fratrum ordinare, sed contentus sit concesso sibi iure et tercia portione earum rerum, quę de litium compositionibus fori iure accrescunt. Predia monasterii et mancipia utriusque sexus ad ipsum monasterium pertinentia distrahere, alienare vel in beneficium dare non presumat. Ipsum enim locum Scaibusę cum omni iure, scilicet nundinis, mercato, moneta, naulo, theloneo, villis, vicis, areis, servis, ancillis, tributariis, decimis, forestibus, silvis, venationibus, piscationibus, molendinis, aquis aquarumque decursibus, campis, pratis, pascuis, terris, cultis, incultis, ęcclesię ornamentis, vel quicquid ad presens illuc pertinet, ad potestatem et dominium abbatis presentis decreti pagina inconvulsum permanere statuimus: cellam sanctę Agnetis in prenominato loco Scafhusen cum omni iure et sibi attinentibus; item ęcclesia ad Chilcpercg; et predium Widiloch et Fula cum silva, que dicitur Gartispurch, et uno prato apud Morinshusin sito; item allodia in ambabus villis Hallavgia superiori et inferiori; et in Guntrammingin predium cum foreste Lovfareberch, item apud Renum in Nuwenhusin tresiusiurnalem unum et curtim molendinariam; item cellam sancte Fidis in locis Grauinhusin et Slǒchse et monte Stovfin dictis cum propriis et communibus: propriis dico a Rotinbach usque ad Swarzaha, communibus autem a Swarzaha usque ad medium Albę fluvium; item in pago Priscavgia predium in Talhusin et Scalchstetin; item villam Nuwenhusin cum omnibus pertinentiis suis; item predium in Ǒviltingin et in loco Happinmuli tres mansos et tresiusiurnalem unum; item villam Wolvinhusin necnon Remminsheim cum ęcclesia; item predium in Hemmintal cum adiacente foreste, quod vulgo Rando dicitur; item villam Bǒsingin et Gennarisprunnin cum silvis Rinhart et Bezirloch; item predium in Luppins cum investitura ęcclesię et advocatia et vineam in Malanzis; hęc omnia prefati comites predicto monasterio larga manu tradiderunt. Item allodium Bertholfi de Gimundi et uxoris eius Ivnzilę Amilgerisfelt, cuius termini sunt: in dextra parte a ponte, qui vicinus est magno lapide, usque ad salices, in sinistra vero parte a sancto fonte usque ad ripam Baldishusin, huius superiora tendunt usque ad ortum fluvii Metimę et eius occidentalis plaga est ab ipso fonte Metimę usque ad predictas salices, et predium eorundem in Willare; item predium Walth(eri), Birhtilonis et Eberhardi fratris eius in Berowa; item predium Geroldi et Ernist in Witilinchovin et Valischin; item cellam sancte Marie in fundo Waginhusin, quę pro querimonia predicti abbatis in plena curia Maguntię coram nobis et principibus regni data sententia, quia a Constantiense episcopo Gebehardo contra iusticiam ablata fuerat, confirmata est; item allodia Adilberti Williheris et Isinhartis necnon investituram ęcclesię in Siggun cum omnibus appendiciis; item predium Gepun de Wiehtilsperch in Griesingin cum investitura ęcclesię; item predium Bernhardi et uxoris Berthę in Seegga cum lacu Titunse; item Gerungi et Walth(eri) predium in Wizin cum ęcclesia. Has et ceteras eiusdem monasterii possessiones locumque ipsum nulli personę parvę aut magnę, cuiuscumque sit dignitatis et ordinis, liceat temerarie perturbare et eius res auferre, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum sustentatione ac gubernatione concessa sunt, omnimodis usibus profutura. Si quis vero temerarius (ergänze adversus) hanc privilegii paginam sciens venire temptaverit, C libras auri componat, cuius pars media prenominato monasterio, pars altera fisco nostro inferatur. Et ut hęc rata et inconvulsa omni deinceps tempore permaneant, hanc inde kartam scribi et sigilli nostri impressione insigniri iussimus manuque propria ut infra (ergänze apparet) corroborantes, qui presentes aderant, testes subternotari fecimus, quorum nomina hęc sunt: Adilbertus Maguntiensis archiepiscopus, Bruno Treuerensis, Fridericus Coloniensis et alii episcopi: Burchardus Monasteriensis, Vdo Hildinisheimensis, Eberhardus Eichstetensis, Bruno Spirensis, Cǒno Strazpurgensis, Fridericus dux necnon Hermannus comes de Saxonia, Beringarius de Bawaria, Tibaldus marchio, Hermannus marchio et ceteri quamplures.

Signum domni Heinrici quarti Romanorum imperatoris invictissimi. (M.)

Albertus Maguntinus archiepiscopus et archicancellarius recognovit. (SI.D.)

Data II. non septemb., anno dominicę incarnationis MoCoXI, indictione IIII, regnante Heinrico IIII. rege Romanorum anno VIo, imperante Io; actum est Maguntię; in Christo feliciter amen.