angebliches Original

In nomine sancte et individue trinitatis.

In nomine sanctę et individuę trinitatis. Heinricus divina favente clementia quartus Romanorum imperator augustus.

Omnium sancte dei eclesie fidelium presentium scilicet ac futurorum cognoscat industria, quod regulare monasterium quoddam situm est in provincia scilicet Burgundia, in episcopatu Constanciensi, in pago Zůrechgouuue dicto, in comitatu Zůrech, quod Engilberc nuncupatum est, quod tempore Heinrici IIII. regis Romanorum in honore sancte Marie semper virginis a Cvonrado nobili viro de Selenburren honorifice constructum et ab Vodalrico Constanciensi episcopo deo dedicatum est. Nunc autem idem nobilis vir Kůnradus, a quo prefatum monasterium sive abbatia hereditario iure possessa est, nutu dei tactus et instinctus ipsum scilicet locum Engilberc cum omnibus nunc in presenciarum illuc conlatis et dehinc conferendis iusticiis legitimis et pertinenciis prediorum, mancipiorum, censorum et pecuniarum seu decursibus aquarum seu quarumcumque rerum ex toto super altare sancte Marie reddidit, delegavit, contradidit domino deo et sancte Marie, sancto Petro apostolo et sancto Nicholao episcopo et sancto Lienhardo confessore (!) et sancto Benedicto confessore (!) in proprietatem et potestatem et predicti monasterii patri Adelhelmo eiusque successoribus in dispositionem liberam monasterioque necessariam et fratribus deo sub monastica regula servituris ad utilitatem. Et ne umquam a cognatis suis vel ab aliquibus dei servicium illic destrui possit, constituit idem monasterium cum omnibus suis pertinenciis nunc collatis et dehinc conferendis ab hac die et deinceps non subdi omnino nec subesse iugo alicuius terrenę persone potestatis nisi patris monasterii solius dominacioni, potestati, ordinacioni, et sic tocius libertatis iure et privilegio eam adampliavit et ob regni celestis hereditatem in Christo omnimodis stabiliter sublimavit. Dehinc omni potestate, servicio, iure, proprietate predicti monasterii sese omnino abdicavit et per manus Heinrici de Boumstedin et Egilolfi de Gamelinchouin nobilium virorum in ius apostolice sedis mancipavit ac super altare sancti Petri principis apostolorum contradidit, hac videlicet condicione, ut singulis annis ad altare sancti Petri a patre predicti monasterii aureus nummus ponderis Turicensis monete in quadragesima persolvatur eo pacto, ut libertatis istius et traditionis statuta tanto perennius inconvulsa amodo permaneant et ut predictum monasterium sub Romanę ęclesię mundiburdio et maiestate securum semper stabiliatur ac defendatur. Et hoc etiam constituit, ut, quandocumque patre spiritali orbati fuerint, ipsi habeant liberam potestatem secundum regulam sancti Benedicti inter se vel undecumque, si opus fuerit, non solum eligendi, sed etiam constituendi. Qui si forte, quod absit, libertatem monasterii pervertere, sibi locum sanctum subicere adtemptaverit sive aliquod servicii statutum inde sibi fieri exegerit, mox fratres cum suffragio religiosorum abbatum et ceterorum Christi fidelium in circuitu manentium secundum instituta sancti Benedicti hunc accusatum iusteque ab eis convictum dignitate sua abici perficiant aliumque iuxta predictam libertatem et sancti Benedicti regulam fratres sibi eligant et absque omni contradictione substituant pro illo. Constituit etiam, ut pater monasterii cum consilio seniorum fratrum ęligat advocatum deum timentem et bene consideratum, undecumque ei placuerit, et ei commendet – non prestet – ad remedium anime sue, et ut numquam hereditario iure in aliquem proveniat, qui non pro terreno commodo, sed pro eterna mercede sollicitus et studiosus bona et constitutam monasterii libertatem et iusticiam defendere voluerit.

Omnium sanctę dei ęclesię fidelium presentium scilicet ac futurorum cognoscat industria, quod regulare monasterium quoddam situm est in provintia scilicet Burgundia, in episcopatu Constantiensi, in pago Zůrechgouuue dicto, in comitatu Zvorech, quod ad sanctam Mariam nuncupatum est, cognomine autem Engilberc, quod tempore Heinrici IIII. regis Romanorvm in honore sanctę Marię semper virginis a Cvonrado nobili viro de Salenburron honorifice constructum est. Nunc autem idem nobilis vir Cvonradvs, a quo prefatum monasterium sive abbatia hereditario iure possessa est, nutu dei tactus et instinctus ipsum scilicet locum ad sanctam Mariam cum omnibus nunc in presentiarum illuc conlatis et dehinc conferendis iusticiis legitimis et pertinentiis prediorum, mancipiorum, censorum et pecuniarum seu decursibus aquarum seu quarumcumque rerum ex toto super altare sanctę Marię reddidit, delegavit, contradidit domino deo et sanctę Marię, sancto Petro apostolo et sancto Benedicto confessori in proprietatem et potestatem et predicti monasterii patri Adelhelmo eiusque successoribus in dispositionem liberam monasterioque necessariam et fratribus deo sub monastica regula servituris ad utilitatem. Et ne umquam a cognatis suis vel ab aliquibus dei servitium illic destrui possit, constituit idem manasterium cum omnibus suis pertinentiis nunc collatis et dehinc conferendis ab hac die et deinceps non subdi omnino nec subesse iugo alicuius terrenę personę potestatis nisi patris monasterii solius dominationi, potestati, ordinationi, et sic totius libertatis iure et privilegio eam adampliavit et ob regni celestis hereditatem in Christo omnimodis stabiliter sublimavit. Dehinc omni potestate, servitio, iure, proprietate predicti monasterii sese omnino abdicavit et per manus Egellofi de Gamelinchouin nobilis viri in ius apostolicę sedis mancipavit ac super altare sancti Petri principis apostolorum contradidit, hac fidelicet (!) conditione, ut singulis annis ad altare sancti Petri a patre predicti monasterii aureus nummus ponderis Turicensis monete persolvatur eo pacto, ut libertatis istius et traditionis statuta tanto perennius inconfulsa (!) ammodo permaneant et ut predictum monasterium sub Romanę ęclesię mundiburdio et maiestatę securum semper stabiliatur ac defendatur. Et hoc etiam constituit, ut, quandocumque patre spiritali orbati fuerint, ipsi habeant liberam potestatem secundam (!) regulam sancti Benedicti inter se vel undecumque, si opus fuerit, non solum eligendi, sed etiam constituendi. Qui si forte, quod absit, libertatem monasterii pervertere sibique locum sanctum violenter subicere adtemptaverit, mox fratres cum suffragio religiosorum abbatum et cęterorum Christi fidelium in circuitu manentium hunc accusatum iusteque ab eis convictum, nisi rationabiliter emendare voluerit, dignitate sua abici perficiant aliumque iuxta predictam libertatem et sancti Benedicti regulam fratres sibi eligant et absque omni contradictione substituant. Constituit etiam, ut pater monasterii cum consilio seniorum fratrum eligat advocatum bene consideratum, undecumque ei placuerit, et ei commendet ad remedium animę suę, et ut numquam hereditario iure in aliquem proveniat, qui non pro terreno commodo, sed pro ęterna mercede sollititus et studiosus bona et constitutam monasterii libertatem et iusticiam defendere voluerit. Liceat tamen abbati cum consilio fratrum ad utilitatem monasterii emere, vendere, mutuari et loca monasterii longe disiuncta sine contradictione advocati defendenda committere alteri.

Hic denique patre monasterii petente a rege accipiat bannum legitimum et bis in anno, si necesse fuerit, non in ipso loco, ubi numquam aliquam potestatem aliquid regendi habeat, nisi aliqua secularis persona in tantum rebellis sit, ut necessario rogante patre monasterii ab eo comprimatur, alibi autem,

Advocatus denique patre monasterii petente a rege accipiat bannum legitimum et bis in anno, si opus fuerit,

ubicumque vel quandocumque patri monasterii visum fuerit, invitatus ab illo veniat et ibi placitum iustum pro causis et necessitatibus monasterii rite peragat.

quandocumque patri monasterii placuerit, invitatus ab illo veniat et ibi placitum iustum pro causis et necessitatibus monasterii rite peragat. Nichil tamen ibi iudicandi potestatis habeat, nisi quod publice proclamatum fuerit.

Nullum autem aliud servicium, ius aut beneficium sibi pro hoc concedi recognoscat nisi eternam dei mercedem et tercium bannum et consuetudinariam iusticiam in illis duorum placitorum diebus, in utroque duo modii spelte et unum frischingum valentem siclum et unum siclum de vino; et in his duobus diebus nihil aliud speret nec pro iusticia nec pro caritate; et si non venerit ad placitum, nichil speret se accepturum. Preterea constituit, quod nisi patre monasterii volente et advocante bona et loca monasterii suis frequenciis temerarius et sine causa iusta non adeat vel attingat nec presumptuosus in eis placitum quodlibet vel pernoctandi licentiam habeat et nihil omnino ibi rogatu ei adquirere liceat, nec omnino aliquem advocatum pro se, liberum aut servum, inibi constituat nec aliquam absque ratione calumniam, pervasionem aut iniuriam monasterio, abbati vel familie faciat. Si autem non ut advocatus, sed potius calumniator et pervasor monasterii fuerit, omnino potestatem habeat abbas cum consilio fratrum hunc penitus reprobare et alium regia adiutus potestate, si aliter fieri non potest, sibi utiliorem undecumque eligere. Ministris quoque et familie sanctuarie eandem concedit legem, quam cetere libere abbatię, que secundum deum ordinate sunt, habent, ut tanto fideliores prelatis suis per omnia serviant.

Nullum autem aliud servitium, ius aut beneficium sibi pro hoc concedi recognoscat nisi ęternam dei mercedem et tercium bannum et consuetudinariam iusticiam in illis duorum placitorum diebus, in utroque duo modii spelte et unum frischingum valentem siclum et unum siclum de vino; et in his duobus diebus nichil aliud speret nec pro iusticia nec pro caritate; et si non venerit ad placitum, nichil speret se accepturum. Preterea constituit, quod nisi patre monasterii volente et advocante bona et loca monasterii suis frequentiis temerarius et sine causa iusta non adeat vel attingat nec presumptuosus in eis placitum quodlibet vel pernoctandi licentiam habeat et nichil omnino ibi violenti rogatu ei adquirere liceat, nec omnino aliquem advocatum pro se, liberum aut servum, inibi constituat nec aliquam absque ratione calumniam, pervasionem, iniuriam monasterio, abbati vel familię faciat. Si autem non ut advocatus, sed potius calumniator et pervasor monasterii fuerit, omnino potestatem habeat abbas cum consilio fratrum hunc penitus reprobare et alium regia adiutus potestate, si aliter fieri non potest, sibi utiliorem undecumque eligere. Militibus, ministris quoque et familię sanctuarię eandem concedit legem, quam cęterę liberę abbatię, que secundum deum diligentius ordinatę sunt, habent, ut tanto fideliores prelatis suis per omnia serviant. Si autem aliquis ex eis rebellis et sui iuris inobediens fuerit et per spatium anni nec per consilium neque per ammonitionem suorum dominorum obtemperit nec per sui consimilium, si adhuc abbas iudicaverit, hereditatem suam amittat.

Si vero forte, quod absit, advocatus vel aliquis alius aliqua temeritate vel pertinacia pravę inductus supradictum monasterium inquietare, molestare, disvestire ulterius audeat, obsecrant fratres et omnis ęclesia chatolica et omnino testificantur apostolicum pontificem et Constanciensem presulem et illum antistitem, ad cuius diocesim ipse advocatus pertinet, per Christum et per sanctam Mariam et per sanctum Petrum apostolum et per sanctum Nicholaum episcopum et per sanctum Benedictum et per sanctum Lienhardum confessores et per omnes sanctos dei et per tremendi iudicii diem, ut illum dei et sanctorum eius contemptorem et testamentorie huius conscriptionis destructorem, nisi resipuerit, tradant omnino satane et anathematizent eum ac profanent a consortibus et filiis ęclesię dei et heredibus vite eterne, et ut in omni congressione belli nullas vires nullamque in vita sua victoriam optineat, et ut auferat deus memoriam illius de terra vivencium et deleat nomen eius de libro vite, et ut cum Dathan et Abiron, quos terra aperto ore deglutivit et in os infernus absorbuit, perennem incurrant damnationem. Insuper in fiscum regis quinquaginta libras auri et predicto monasterio similiter quinquaginta libras persolvat et in aula regia merito libertatem amittat.

Si vero, quod absit, advocatus vel aliquis alius aliqua temeritate vel pertinatia prave inductus supradictum monasterium inquietare, molestare, disvestire ulterius audeat, obsecrant fratres et omnis eclesia et omnino testificantur apostolicum et Constanciensem presulem et illum antistitem, ad cuius diocesim ipse advocatus pertinet, per Christum et per sanctam Mariam et per sanctum Petrum apostolum et per omnes sanctos dei et per tremendi iudicii diem, ut illum dei et sanctorum eius contemptorem et testamentorie huius conscriptionis destructorem, nisi resipuerit, tradant omnino satane et anatematizent ac profanent eum a consortibus et filiis ęclesię dei et heredibus vitę ęternę, et ut in omni congressione belli nullas vires nullamque in vita sua victoriam optineat, et ut auferat deus memoriam illius de terra viventium et deleat nomen eius de libro vite, et ut cum Dathan et Abiron, quos terra aperto ore deglutivit et in os infernus absorbuit, perennem incurrant dampnationem. Insuper in fiscum regis quinquaginta libras auri et predicto monasterio similiter quinquaginta libras auri persolvat et in aula regia merito libertatem amittat.

(M.) (SR.) (SMP.)

Huius rei testes sunt: Ansericus Bisuntiensis archiepiscopus, Geroldus Losaniensis episcopus, Vodelricus Constantiensis episcopus, Berdoldus Basileensis episcopus, Arnoldus Spirensis episcopus, Stephanus Metensis episcopus, Bruno Artinensis episcopus; alii quoque principes: Cvonradus dux, comes Willehelmus, Godefridus palatinus, Rudolfus comes de Lenceburc, Adelbertus comes de Habesburc, Adelbero comes de Froburc, Werenherus comes de Hohenberc.

Signum Heinrici quarti Romanorum imperatoris (M.) invictissimi.

Phillippus cancellarius recognovi vice Adelberti Mogontini archicancellarii. (SI.4.)

Facta est hec pactio anno dominice incarnationis millesimo CXXII, regnante Heinrico quarto rege Romanorum anno septimodecimo, imperante XI, indictione prima, X. kl. decembris; IIII. feria, luna XX.

Anno dominice incarnationis MCXXV, indictione III; data Argentine V. kl. ianuar.; dominica, luna XVII.

Hęc sunt autem locorum nomina ad predictum monasterium pertinentia: Bǒches, Stannes, Birrôls, Suites, Kammo, Spreitinbach, Vrdorf, Paltosvvilare, Salenburron, Stallinchouen, Bǒnstetin, Asche, Starcholsvvilare.