(C.) In nomine sancte et individue trinitatis. Heinricus divina favente clementia quartus Romanorum imperator augustus et quintus rex. Notum fieri volumus omnibus Christi nostrique fidelibus tam futuris quam presentibus, quod in regno nostro regulare quoddam monasterium situm est, in provincia scilicet, quę dicitur Duringia, in episcopatu Mogontiensi, in pago Lancwizi, in comitatu Sizonis, in silva, quę dicitur Lovba, confluentibus duobus rivulis Berbach et Rodenbach, quod Cella sanctę Marię nuncupatum est, quod temporibus nostris ad honorem dei et ipsius sanctissimę genitricis Marię honorifice constructum est a quadam nobili et religiosa matrona nomine Paulina et eius filio Wernhero, qui divino instinctu tacti ad ipsum monasterium construendum et vitam monachicam ibidem instituendam omnia, quę in hoc mundo hereditario iure habere videbantur, magna cum devotione tradiderunt ac semetipsos postea inibi sub habitu sanctę conversationis divinis preceptis feliciter mancipaverunt. Inprimis itaque ipsum locum, qui iam Cella sanctę Marię nuncupatus est, cum omnibus nunc in presentiarum illuc collatis iusticiis legitimis et pertinentiis prediorum, censorum, mancipiorum seu quarumcumque rerum ex toto super altare delegaverunt et contradiderunt domino deo, sanctę Marię sanctisque apostolis et sancto Benedicto in potestatem et proprietatem et predicti monasterii abbati nomine Gerungo eiusque successoribus in dispositionem liberam cellęque necessariam fratribusque deo sub regula monastica ibi servituris ad utilitatem. Et ne umquam dei servicium illic destrui possit, prudenter prorsus decreverunt et constituerunt eandem cellam cum omnibus suis pertinentiis nunc collatis et dehinc conferendis ab hac die et deinceps omnino non subdi nec subesse iugo alicuius terrenę personę vel potestatis nisi abbatis solius dominationi, ordinationi et potestati, et sic totius libertatis iure et privilegio eam ampliaverunt et omnimodis in Christo stabiliter sublimaverunt ac sese feliciter ob regni cęlestis hereditatem omnino abdicaverunt. Sed hoc totum revera felices negotiatores prudenter effecerunt primum ob spem et premium vitę ęternę et ob cottidianam memoriam sui ipsorum et omnium amicorum et consanguineorum vel ad curam suam pertinentium, ob memoriam quoque imperatorum, regum, episcoporum, principum et cunctorum predictę cellę statum et honorem diligentium et defendentium et omnium Christi fidelium et quod, prout posse suberit, cunctis Christi pauperibus beneficum semper illic patefiat receptaculum. Ad hęc etiam, ut fratres cenobii ipsius nunc inibi congregati et adhuc in Christo congregandi tutius ac liberius domino deo in sanctę professionis securitate servire possint, huiusmodi eos libertate donaverunt, ut, quandocumque patre suo spiritali orbati fuerint, ipsi habeant liberam potestatem secundum regulam sancti Benedicti inter se vel undecumque, si opus fuerit, abbatem sibi non solum eligendi, sed etiam constituendi. Quem dum fratres regulariter eligant, dehinc, ut solet, ad constituendum eum in choro monasterii conveniant et una clero atque populo sanctuario presentibus ipsum secundum morem ecclesiasticum et monachorum consuetudinem rite absque omni prorsus contradictione constituant. Hic subinde canonice abbas ordinatus sine alicuius personę dominatione et impedimento susceptum ministerium pro posse et scire suo impleat solique deo secundum ordinem suum liber serviat liberamque omnino rerum sibi commissarum in Christo disponendarum intus et foris potestatem habeat. Qui si forte preter necessitatem monasterii et communem fratrum utilitatem sacrilegus, quod absit, licentiose et seculariter abuti presumpserit instituta libertate, familia, bonis rebusve sanctuarii et ob id fratrum premonitiones contempnens ad suam suorumve privatam cupiditatem et libitum temere dissipaverit vel si beneficia quibuslibet personis nisi necessariis monasterii ipsius servitoribus prestiterit aut si episcopis seu quibuscumque personis consentaneus annuerit, si forte libertatem monasterii pervertere sibique locum sanctum subicere attemptaverint sive aliquod servitium inde sibi fieri exegerint, mox fratres ibi in Christo congregati cum suffragio cleri, totius familię et omnium bonorum rite hunc accusatum iusteque a se convictum dignitate sua abiciant aliumque iuxta predictam libertatem et sancti Benedicti regulam electum absque omni contradictione pro illo substituant. Sollempniter ac sollerter etiam predicta matrona P. unâ cum filio suo W. constituit, ut abbas prefatę cellę cum consilio fratrum suorum, si opus fuerit, libere aptum et utilem advocatum, undecumque sibi placuerit, eligat, qui non pro terreno commodo, sed pro ęterna mercede sollicitus et studiosus bona et constitutam monasterii libertatem et iusticiam defendere voluerit. Hic denique abbate petente a rege accipiat bannum legitimum et, quando necesse fuerit, quocumque abbati videtur, invitatus ab illo veniat et ibi placitum iustum pro causis et necessitatibus monasterii rite peragat. Nullum autem aliud servitium, ius aut beneficium sibi pro hoc concedi recognoscat nisi tercium bannum et divinę retributionis premium. Isdem vero advocatus nisi abbate volente et advocante bona et loca monasterii suis frequentiis temerarius et sine causa minime adeat vel attingat nec presumptuosus in eis placitum quodlibet vel pernoctandi licentiam habeat nec subadvocatum pro se faciat nec omnino aliquam absque ratione calumpniam, pervasionem aut iniuriam monasterio vel abbati aut familię faciat. Si autem non ut advocatus, sed potius calumpniator et pervasor monasterii fuerit, omnino potestatem habeat abbas cum consilio fratrum hunc reprobare et alium sibi meliorem undecumque eligere. Constituit etiam sepedicta matrona cum filio suo et nos ipsorum petitione statuimus, quod, si quispiam quarumcumque homo personarum unam vineam, unum mansum, unum molendinum vel saltem unum mancipium vel tale aliquid a supradicta cella iniuste abstulerit, ut nostri nostrorumque regia potestate coactus auri talentum ad ęrarium regis persolvat, primitus reddito ęcclesię, quod invaserat. Si vero quislibet illorum, quod absit, curtim vel aliquam villam inde violentus abalienaverit sive manifestus invasor bonorum ipsius cellę exstiterit vel si hoc testamentum traditionis et libertatis quocumque ingenio seu argumento legum secularium pervertere vel infringere attemptaverit, centum auri libras ad regiam persolvat cameram et reddat primitus ęcclesię secundum leges, quod ablatum fuerat, et sic intentio illius omnino irrita fiat. Ministris quoque et familię sanctuarii eandem concedunt legem et servitutem, quam cęterę in regno nostro liberę abbatię habent, ut tanto fideliores prelatis suis per omnia serviant. Super hęc omnia sepe iam dicta matrona apostolicum privilegium acquisivit et constituit, ut unus aureus nummus singulis annis Romam ad altare sancti Petri ab abbate persolvatur eo pacto, ut libertatis istius et traditionis statuta tanto perennius inconcussa amodo permaneant et ut predictum cenobium sub Romanę ęcclesię mundiburdio et maiestate securum semper stabiliatur et defendatur, si forte quispiam quarumcumque homo personarum, quod absit, testamentum hoc ullo ingenio infirmare vel infringere presumpserit. Si autem id, quod absit, a quolibet illorum diabolo instigante fiet, obsecrat eadem matrona unâ cum filio suo et omnino testificatur apostolicum pontificem per Christum et per sanctam Mariam et per omnes sanctos dei et per tremendi iudicii diem, ut illum dei et sanctorum eius contemptorem et testamentorię huius conscriptionis destructorem, nisi resipuerit, tradat omnino satanę et anathematizet eum ac profanet a consortibus et filiis ęcclesię sanctę dei et heredibus vitę ęternę et auferat deus memoriam illius de terra viventium et deleat nomen eius de libro vitę et ut cum Datan et Abiron, quos terra aperto ore deglutivit et vivos infernus absorbuit, perennem incurrat dampnationem et ut Herodis, Pilati et Iudę socius factus in ęternum discrutietur et cum Sodomitis et Gomorritis ignis et sulphuris imbres sic experiatur et Petrum regni cęlorum archiclavigerum cum sancta Maria et tota cęlesti milicia portę paradysi obstitorem habeat in ęternum. Predia autem ad predictum monasterium nunc pertinentia sicut et ipsum cenobium domna Paulina et filius eius W. deo et sanctę Marię, ut predictum est, tradiderunt cum omnibus utensilibus suis, scilicet ecclesiis, fabricis, vinetis, agris, pratis, silvis, pascuis, aquis aquarumque decursibus, piscationibus, molendinis, exitibus et reditibus, cultis et incultis, cum terminis legitimis, statuta quoque et iura censoria cum omnigena integritate legitimorum suorum et utilitate et servitiis, quę ullo modo inde provenire vel excogitari possunt. Ut autem predictę traditionis et libertatis status et omnia predicta statuta ea ratione, qua deo et sanctis eius destinata sunt, ab hac die omni ęvo in Christo rata et inconvulsa permaneant, hanc cartam testamentoriam predicti cenobii abbatis G. et antedicti W., domnę Paulinę filii, rogatu conscribi manuque propria corroborantes sigilli nostri impressione iussimus insigniri. Testes autem huius traditionis sunt: Adelgoz Magedeburgensis archiepiscopus, Reinhart Halberstatensis episcopus, Heinricus Podelbrunnensis episcopus, Heriwig Misensis episcopus, Didericus Cicensis episcopus, Gerhart Merseburgensis episcopus; Herimant mar[chio], Rǒdolfus marchio, Fridericus palatinus, item Fridericus palatinus, Didericus comes et filius eius Milo, Helpericus comes, Sizo comes, Erwinus comes; Hoger, Heinricus cognomine cum Capite et alii quamplurimi dives et pauperes.

Signum domni Henrici quarti Romanorum imperatoris invictissimi. (M.8.) (SI.3) (SMP.)

Bruno cancellarius recognovit.

Data VII. kal. septembris, indictione VIII, anno dominicę incarnationis millesimo CXIIII, regnante Heinrico quinto rege Romanorum anno VIIII, imperante IIII; actum est Erpesuort; in Christo feliciter amen.