Martin von Troppau – Chronicon Pontificum et Imperatorum
zurück | Startseite | vorwärts
Päpste Jahr Kaiser
fol. 3v [Päpste]
fol. 4r [Kaiser]
CI.
101
*[au-]ream, Rome delata in foro, quod ipse edificavit sub columpna posita sunt, cuiusa altitudo CXL pedesb. Hic solus omnium intra urbem sepultus est et inter divos relatusa. Huius hoc insigne memoriec est, ut in senatu principibus non aliter acclametur nisi Felicior Augusto melior Traiano. ℭ Sub eo passus est Sanctus Ignatius discipulus Sancti Iohannis evangeliste episcopus Antiochied, qui Traiano de victoria redeunti et mortem Christianis comminanti occurrit et se Christianum confitens ferro vinctus Romam ducitur. Huius cor, cum minutatim divisum esset, nomen Christi in singulis particulis aureis litteris scriptum inventum est. ℭ Eo tempore floruit Eustachiuse cognomento Placidus magister militie Traiani imperatoris, cui in venatione inter cornua cervi Christus in cruce apparuit, et post cum uxore et pueris baptizatus, sicut Christus predixerat, multa cum uxore et filiis adversa sustinuitf. ℭ Pantheon Rome fulmine concrematur, denuoque reparatur. ℭ Plinius orator et historicusg floret, quih mitigavit imperatorem Traianum sevientemi in Christianos a persecutione ipsorum, scribens imperatori: In Christianis nil mali reperiri posse preter quod idolis non sacrificabant et Christum velut Deum ante lucem surgentes laudabantj. ℭ Huius tempore Symon Cleophas consobrinus Iacobik apostoli, qui ei in episcopatu successerat, Ierosolimislh martyrio coronatusm estm.
CII. Anacletus natione Grecus de regione Athenis ex patre Antiocho sedit annis IX, mensibus II, diebus X, et cessavit episcopatus diebus XIII. Hic memoriam beati Petri construxit, et composuit seu alia loca, ubi episcopi traderentura sepulture. Sepultus est autemb iuxta corpus beati Petri IIIo Id. Iulii. ℭ Hic constituit, ut clericus nec comam nutriat nec barbam. ℭ De isto tacet Eusebius in chronicis et dicit, quod Anacletus ipse est quic et Cletusc. Sed Damasus papa in chronica Romanorum pontificum, quam scribit Hieronymod, ponit eos diversos et dicit, quod Cletus fuit natione Romanus, Anacletus autem natione Grecus. Non solum autem in hoc, sed etiam in pluribus aliis chronica Eusebii dissentit ab illis chronicis. ℭ Hice etiam beatus pontifex per epistolam suam omnes fideles monuit, ut presbyteri pre ceteris honorentur, dicens quod Deo sacrificantes non debent vexarif, sed portari atque ab omnibus venerari. ℭ Voluitg etiam, utg presbiteri, quando sacrificant, testes secum habeant maxime episcopi, ut Domino perfecte sacrificare probenture.
102
103
104
105
106
107
108
109
110
CXI. Euaristus natione Grecus ex patre Iudeo nomine Iuda de civitate Bethleem sedit annis X, mensibus VII, diebus II, et cessavit episcopatus diebus XVIII. Hic titulos in urbe Romah divisit presbyteris, et VII diaconos constituit, qui custodirent episcopum predicantem propter stilum erroris, qui posset imponi episcopo ab emulis, et sic infamaretur episcopus et verbo divino detraheretur ab insidiatoribus. ℭ Constituit etiam, ut coniugium a parentibus publice sponsetur, et demum a sacerdote benedicatur sollempniter. Hic martyrio coronatur sub persecutione Traianii. Qui sepultus est iuxta corpus beati Petri in Vaticano.
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
CXIX. Hadrianusn imperavit annis XXI. Iste rebelles Iudeos secundo subiugavit urbemque Hierosolimamo restauravit, nonp Iudeos sed alias gentes in ea locandop. Iste fuit in omnibus gloriosus. Leges multas condidit et columpnam suo nomine in urbe fieriq fecit. Etr licet Traiani nepos esset, tamen glorie Traiani invidens, statims tres provincias videlicet Syriam, Mesopotamiam et Armeniam, quas Traianus addiderat, dereliquitt. Idem de Daciau facere conantem amici deterruerunt eum, quia Traianus victav Daciaw ex toto orbe Romano infinitam hominum multitudinem ad agros et urbes colendas transtulerat. Pacem tamen omni tempore imperii sui habuit. Facundissimus latino sermone, Greco eruditissimus fuit, diligentissimus circa erariumx fuit et militum disciplinam. Obiit in Campania imperii sui anno XXI. Senatus ei voluity tribuere divinos honores, tamen successor ipsius multo conatu apud senatores vix obtinuit. ℭ Hadrianus etiam restaurata Iherosolyma precepit, ne cui Iudeorum daretur licentia intrandi, sed tantum Christianis. Et illo tempore factum est, ut locus passionis Christi esset intra muros, qui prius fuit extra. Et quia ipse vocabatur Helius, Hadrianus voluit, ut Iherosolyma suo nomine vocaretur Helia. ℭ Sub Hadriano passa est Rome beata virgo Serapiaz, Antiochena genere, manens in domo nobilissime femine Sabine, quam sua doctrina converterat. Unde et Sancta Sabina, quia collegisset ossaa Sancte Serapieb, accusatur ac demum ipsa martyrio coronaturc. ℭ Floruit etiam hiis temporibus Secundus philosophus, qui philosophatus est omni tempore silentium servansd. Causa autem silentii in suo libro demonstrature. ℭ Hocf temporef Aquilag genere Ponticus secundus interpres Mosaiceh legis floret. ℭ Hici Hadrianusj precepit per epistolam, ut nemini liceret Christianos sine obiectu criminis aut probatione dampnare. Hic postquam rem publicam iustissimis legibus ordinavit et bibliotecam Athenisk miri operis extruxit, obiit in Campania. ℭ Huius tempore Greco more tunc primum in orientali ecclesia Christianorum mysteria celebrata sunt, que prius hebraice celebrata fuerunti.
CXXI. Alexanderj (I.) natione Romanus ex patre Alexandrok de regione Capril Tauril, sedit annis VIII, mensibus V, diebus II, et cessavit episcopatus diebus XXXV. ℭ Hic constituit aquam aspersionis cum sale benedici, et in habitaculis hominum aspergi. Hic sub Hadriano imperatore missus est in carcerem, et Hermes prefectus urbis, qui per eum crediderat, atque Eventius presbyter et Theodolus diaconus, qui cum papa Alexandrom et cum pluribus aliis diversis penis affectin martyrio coronantur. ℭ Alexandero autem papa tunc inp via Numentana sepultus post in ecclesia Sancte Sabine est translatus. ℭ Hic ob memoriam passionis Christi in canone addidit: Qui pridie quam pateretur usque Hoc est corpus meum. Hic etiam statuit, ut vino aqua in missaq miscereturr ad designandums unionem Christi et ecclesie, ett ut oblatio fieret ex azymou et in modica quantitate, dicens: Hec oblatio quanto potior tanto rariorv.
121
122
123
124
125
126
127
128
CXXIX. Sixtusw (I.) natione Romanusx ex patre Pastore regione Via Lata sedit annis X, mensibus III, diebus XXIy, et cessavit episcopatus diebus II. ℭ Hic constituit, ut diceretur: Sanctus, Sanctus, Sanctusz Sabbaotha in missa, et ministeria sacrata non tangerentur nisi a ministris. Iste foris Portam Appiam decollatus fuit, ubi Dominus apparuit Petro: Domine, quo vadis? Sepultus est autemb in Vaticano iuxta corpus beati Petri. ℭ Huius temporibus dum seviente ubique persecutionec Christianorum paucissimi invenirentur, qui se dicerent Christianos, Christianis in Gallia poscentibus, ut ipsisd aliquem virum dirigerete, qui pene iam extinctam lucernam fidei reaccenderetf, misit Peregrinum episcopum genere Romanumg ipsi pluresh alios associando. Qui Peregrinus multis ad fidem conversis, ibidem martyrio coronatur. ℭ Hic constituit, ut corporale non fieret ex sericoi sed de purissimo lino contexto non tincto, et ut mulier vasa sacra altarisj et pallas non tangeretj. Hickl statuit, ut quicumquem episcopus vocatus fuisset ad sedem apostolicam rediens ad ecclesiamn suamn susciperetur nono nisi cum litteris papalibuslp.
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
CXXXIX. Thelesforus natus ex Anachoritaq sedit annis XI, mensibus III, diebus XXII, et cessavit episcopatus diebus VII. ℭ Hic constituit, ut VII ebdomadisr ante pascha ieiunium celebretur. Et ut missam ante tertiam nullus presumerets canere. Et constituitt canere hymnumt angelicum ante sacrificium. Et in natali Domini cantari tres missas cum Gloria in excelsis Deo. Hicu martyrio coronatur et in Vaticano iuxta corpus beati Petri sepelituru. Septem ebdomadarum autem ieiunium plene ieiunandum maxime clericis precepitv dicens: Sicut discreta debet esse vita clericorum a laicorum conversatione, sicw et ieiuniix debet esse discretio. Has ergo VII ebdomadas omnes clerici a carne et deliciis ieiunent. Tres missas autem in natali Christi instituity, primam in pullorum cantu proximante media nocte, quando Christus in Bethleem nasci dignatus est, secundam illucescente aurora, quando Christus in cunabulis a pastoribus est adoratus, tertiamz missamz ipsa hora diei tertia, quando illuxit nobis dies redemtionis nostrea.
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
CXL. Antoninusl Pius cum filiis imperavit annis XXIIm, mensibus III. Iste ob hoc tale cognomentum accepit, quia in omni regno cautionibus retentis creditorum debita relaxavit. Iste gener Hadrianino ergap Christianos pius fuit et adeo tranquilleq regnavit, ut merito pius et pater dictus fueritr. Erarium opulentum reliquit et rem publicam ampliavit. Post mortem vero eius tamquam Romuluss colebatur. Obiit autem apud Ortam villam suam miliariot ab urbe XIIo atque inter divos relatus est et merito consecratus estu. ℭ Hoc tempore Galienus medicus Pergamo oriundus Rome claret. ℭ Eo tempore floruit Pompeius Trogus natione Hispanusv, qui totius orbis historias a tempore Nini regis Assyriorumw usque ad monarchiam Cesaris latino sermone deduxit distinguens per libros XLIIIIor, quorum abbreviationem fecit Iustinus eiusx discipulusx. Qui Iustinus philosophus Antoninoy Pio librum de Christiana religione compositum tradidit et benignum eum Christianis fecit. ℭ Hic Antoninusz adeoa pius fuit, uta nullib acerbus fueritc, querens bonis honorem. Qui dicitur tale verbum dixisse: Malod exemplo Scipionise unum civem servare quam mille hostes occidere. ℭ Huius Antoninif filia Faustina nomine, cum vidissetg gladiatores duosh similiter cum gladiis ludereh, exarsit in unum; propter quod cum languere cepisset, viro suo Marcoi Antonio causam languorisj manifestavit. Qui per consilium medicorum Caldeorum ipsum gladiatorem fecit interfici et sanguine illius Faustine corpus perungi, maximek illam partem corporis, ubi libido concupiscentie vehementius inflammaturk; quo facto moxl cessavit temptatio etm etiam infirmitasmn.
CL. Hyginusb natione Grecus dec Athenac, cuius genealogia non invenitur, sedit annis IIIIum, mensibus III, diebus VId, et cessavit diebus III. Hic clerum composuit et gradus distribuit. Hice sepultus est in ecclesia beati Petrie. ℭ Hic constituit, ut unus patrinus vel patrina suscipiat levatumf a fonte baptismi, similiter et in confirmatione etg in catezizationegh. ℭ Hici martyrio coronaturj. Hick etiamk statuit, quod excepto Romano pontifice nullusl metropolitanus audiat causam episcopi sue provincie nec eum condempnet, nisii...*
150

a–a) fehlt B1 (Zeilensprung).

b) folgt habet C.

c) memoriale C.

d) Anthiocie B1.

e) Eustatius B1.

f) substinuit B1.

g) ystoricus B1.

h–h) Alexander papa A.

i) sevienti B2.

j) laudarent B3, C.

k) Jacobi B1.

l) aus Ierosoloimis korr. B1.

m–m) coronatur A, B2, B3.

a) redderentur A.

b) fehlt A, C.

c–c) fehlt B2.

d) Jeronimo B1.

e–e) fehlt A.

f) korr. aus vevaxari B1.

g–g) et quod C.

h) Rome A, B1.

i) Troiani B2.

n) Adrianus B1.

o) Ierosolimam B1.

p–p) eamque suo nomine Helyam vocavit. Per idem tempus Aquila Ponticus interpres secundus post 70 oritur et Basilides heresiarches agnoscitur A.

q) folgt exp. und gestrichen preesse pre (?) B1.

r) qui B1, B2, A.

s) statuit B3.

t) korr. zu reliquid B1.

u) Datia B1.

v) mota B3.

w) Datia B1.

x) errarium B1.

y) noluit A.

z) Seropia B2.

a) reliquias A.

b) Seraphie B1.

c) folgt sub Hadriano passa est Rome beata virgo Seropia Antiochena B2.

d) folgt et Pytagoricam vitam ducens A.

e) ostenditur A.

f–f) fehlt A.

g) folgt orator A.

h) Mosayce B1.

i–i) fehlt A.

j) Adrianus B1.

k) a thenis B1.

j) Allaxander B1.

k) Allexandro B1.

l–l) Capritauri B1.

m) fehlt B3.

n) afflicti C.

o) Allexander B1.

p) fehlt B1.

q) sacrificio A.

r) celebretur B3.

s) designandam B1.

t) item statuit A.

u) folgt nec ex fermento A.

v) partior A.

w) Syxtus B1.

x) übergeschrieben Nonas Aprilis est eius festum B1.

y) XXV B3.

z) folgt Dominus A; folgt etc. C.

a) fehlt B3, C.

b) fehlt A, B2, B3.

c) persecutionem B2.

d) ipse A.

e) dirigerent B2.

f) reacenderet B1; reaccederet B2.

g) fehlt B3.

h) pluresque B2; plerosque B3, A.

i) serio B2.

j–j) non tangeret altaris et pallas B1.

k) folgt etiam B1.

l–l) fehlt A.

m) qui C.

n–n) suam (über der Zeile) ecclesiam, folgt über der Zeile quam B1.

o) über susciperetur eingefügt B1.

p) folgt Hic sepultus est prope altare beati Petri in sepulcro in quo requiescunt Linus et Cletus et Aneristus[!], et tantorum martyrum altare, quod est super eos, solius Sancti Sixti nuncupatur C.

q) übergeschrieben in vigilia Epiphanie est eius festum B1.

r) ebdomade B3.

s) presumpmeret B1.

t–t) fehlt C.

u–u) fehlt C.

v) instituit B3.

w) ita B2, B3.

x) devota B3.

y) constituit B2.

z–z) tertia missa A, B2.

a) folgt hic martyrio coronatus sepultus est apud Sanctum Petrum B3, C.

l) Antonius B1, B2, B3, C; über der Zeile I. B1.

m) XXXII C.

n) Adriani B1.

o) folgt et in filiis adoptatis valde extitit gloriosus A.

p) circa B3.

q) transquille B2; folgt et sancte A.

r) fuit C.

s) Romanus C.

t) Iuliano C.

u) fehlt A.

v) Yspanus B1.

w) Assiriorum B1.

x–x) fehlt B3.

y) Antonio A, B1, B2, B3, C.

z) Antonius A, B1, B2, B3, C.

a–a) pius A.

b) nulla B2.

c) fuit B3, A.

d) male B1.

e) Cypionis B3.

f) Antonii A, B1, B2, B3, C.

g) audisset B3.

h–h) fehlt A; pugnantes C.

i) Marcho B1.

j) davor exp. und gestrichen exposuit B1.

k–k) fehlt A, C (Zeilensprung).

l) fehlt A.

m–m) fehlt B1.

n) folgt Huius Antonii tempore floruit Ptolemeus vir mirabilis in mathematicis, qui plus addidit in astronomia, quam esset totum quod ante se scriptum invenit. Fuit autem educatus Alexandrie, et cum instrumentis astronomicis observavit astra tempore predicti imperatoris in Alexandria et in Rhodo. Fuit in statura moderatus, colore albus, fortis ire, pauci cibi, redolentem habens anhelitum et indumenta nitida. Composuit autem multos libros, videlicet Almagesti et Perspectivam et in iudiciis Quadripertitum et Centilogium et plures alios. Vixit annos 78 [Weiland 88]. De proverbiis etiam suis et hoc insigne est: Inter homines altior exstitit, qui non curat in cuius manu sit mundus. Et hoc: Qui per alios non corrigitur, alii per ipsum corrigentur. Et hoc: Ultime hominis promessiones cani sunt C.

b) Yginus A, B2, B3, C; Ygunius B1.

c–c) fehlt B3.

d) XVI B3.

e–e) fehlt hier, folgt am Ende des Textblocks fol. 4v A.

f) renatum B1.

g–g) fehlt C.

h) cathetizatione B1.

i–i) Hic martyrio coronatus sepultus est in ecclesia Sancti Petri A.

j) folgt Hic scripsit omnibus fidelibus generale epistolam de Deo trino et uno et Dei filii incarnatione plenam fidem catholicam continentem C.

k–k) insuper C.

l) nullius B2.

*) Fortsetzung auf fol. 4v

*) Fortsetzung von fol. 3r