(C.) In nomine sancte et individue trinitatis. Heinricvs dei gratia quintus Romanorvm rex. Notum sit universis ęcclesię catholicę filiis, qualiter interventu fidelis nostri Adelberti cancellarii et prepositi ęcclesię sancti Seruatii in Traiecto et communi peticione fratrum eiusdem ęcclesię asscriptas leges, antiquissimo tempore eidem ęcclesię traditas, in medium productas recepimus, postmodum coram multis principibus regni nostri et legittime renovandas in perpetuo corroborandas regia auctoritate decrevimus. Sunt autem hę:

(1) Si quis rusticus aliquam angariam prepositi ęcclesię vel fratrum de villa prosecutus fuerit, nullum forense iudicium sustinebit, sed etiam si reus fuerit, quamdiu in predictis ęclesię prepositi vel canonicorum detinetur obsequiis, eundo et redeundo cum suis omnibus liber erit.

(2) Item si aliquis ministerialis prepositi famulus, qui de familia ęccclesię fuerit vel beneficium ęcclesię de manu prepositi habuerit, sive apud villas sive in Traiecto manens, vel si alicuius canonici serviens proprius vel precio conductus, qui in cotidiana sua familia et in convictu suo sit, aliquid in civitate peccaverit, nullum forense iudicium sustinebit, nisi publicus mercator fuerit. Sed, si prepositi ministerialis fuerit, in domo sua, si vero alicuius canonici serviens fuerit, in refectorio sancti Servatii forensi potestati vel cuicumque reus fuerit, domini sui conductu, cuius cliens est, iudicio parium suorum claustralium servientium satisfaciet.

(3) Item si quis de convictu alicuius canonici vel clerici non fuerit, sed beneficium ab eo habuerit et homo eius fuerit et de villa servitii vel visitacionis gratia ad eum venerit, eundo et redeundo ab omni iure civili liber erit, et si proclamatio in eum exorta fuerit, domini sui conductu iudicio parium suorum satisfatiet proclamantibus.

(4) Villici ęcclesię et omnes officiales ministri de villis eorum et officiales ministri, scilicet pistores, coci, cellerarii, bretzedarius, campanarii et cęteri claustrales ministri, ab omni iure forensi et civili liberi erunt et in se proclamantibus conductu domini vel magistri sui satisfacient.

(5) Item cives in Traiecto, qui curtilia fratrum vel molendina vel alias terras infra bannum eiusdem loci possident, si constitutis terminis censum dare neglexerint vel presumpserint, vocati a camerario in capitolium, ubi investiri solent, ipsi coram fratribus de negligentia et presumptione iudicio parium suorum satisfaciant. Quodsi satisfacere noluerint, terra, quam possident, ibidem eis abiudicetur. Si vero, postquam abiudicata fuerit, eam per violentiam obtinere voluerint, querimonia de rebellione fiet coram iudicibus villę et ipsi inde <eis> pacem facient. Furta et pugnę, si in domo alicuius canonici contigerint, ipse dominus domus cum cęteris canonicis inde diiudicet. Si infra officinas interioris claustri contigerint, decanus, si infra ęcclesiam aut atrium, inde prepositus iudicium faciet. Iudex autem villę nichil eorum, quę infra emunitatem claustri vel atrii vel ęcclesię contigerint, iudicet neque in festo sancti Servatii a mercatoribus infra emunitatem theloneum exiget vel aliquam iusticiam faciet.

(6) Si quis suburbanus clericus domum hereditariam habuerit vel emerit et in eadem manserit, liberam ab omni iure civili obtineat.

(7) Si quis clericum vulneraverit et verberaverit, synodali censura iudicetur. Si negaverit, summo iudicio se expurget.

Preterea peti[cione] ips[iu]s predicti cancellarii et fratrum ęcclesię peticione quandam commuta[tionem] d[uorum c]urtil[ium XXXta tri]bus an[n]is [a]n[t]e suscept[tio]nem regni nostri tempore patris nostri imperatoris factam [a]mplius stabilem fore [dec]revimus: Curtile quidem illud, quod regię potestati pro alio in commutationem datum est, ad censum IIIIor solvit denarios; curtile vero illud, quod de fisco regio datum est fratribus in commutati[o]nem, II [s]ol[vi]t den[a]r[i]os; et est situm ad exitum claustri versus plateam, quę ducit ad fluvium Gecoram, habens in se domum fundatam, cuius tercia pars in emunitate claustri consistit; curtile eti[a]m illud, quod a fratribus in r[e]gi[um] f[iscum] datum est, in eadem etiam platea constat. Et ut hec omnia tam in legum traditione et corroboratione et curtilium commutatione perpetuo stabilia et [in]convulsa permaneant, hanc cartam inde conscribi fecimus et manu propria, ut subtus cernitur, corroborantes sigilli nostri impressione iussimus insigniri. (SI.2.)

Signum domini Heinrici quinti (M.) regis Romanorum.

Ego Adelbertvs cancellarius vice Rothardi archicancellarii recognovi.

Anno dominicę incarnationis MCVIIII, indictione II, anno autem domni Heinrici quinti Romanorum regis regni IIIIto; data; actum; feliciter in nomine domini.