Schillmann 3305

Ad perpetuam rei memoriam.

Memores uberum ecclesie Lugdunensis que olim nos, tunc ipsius canonicum, tractavit ut filium ac multipliciter honoravit, ad eam in filialem excitamur affectum; sed dum nos per susceptum, prout concessit Altissimus, apostolatus officium tam ipsi quam ceteris ecclesiis advertimus, deputatos in patrem et grata singularitatis obsequia que illa sedi apostolice frequenter exhibuit, recenti memoria recensemus, adicitur profecto eidem affectui et crescit nec immerito in paternum. Hinc ad eam dirigendam in viam tranquillitatis et pacis et plenioris diligentie studium urgente conscientia cogimur adhibere quo plenior est nobis notitia status ejus. Hinc ad sedandas querelas que inter venerabilem fratrem nostrum Aymarum archiepiscopum ex parte una, dilectos filios decanum et capitulum Lugdunenses, necnon Hugonem senescalcum et Henricum de Vilars cantorem ipsius ecclesie, quos eedem querele specialiter tangere videbantur ex altera super diversis articulis excitate, gravis commotionis dispendia minabantur, paternis monitis et efficacibus exhortationibus interposuimus partes nostras. Cumque secularem jurisdictionem civitatis Lugdunensis seu in civitate ipsa exercendam eisdem querelis omnibus prebere materiam evidencius appareret, demum, auctore pacis nostris favente conatibus in premissis, partes eedem prudencius attendentes quod erat longe consultius talia inter eos velut inter paterna et filiali affectione conjunctos et unitos in ejusdem ecclesiastici corporis unitate pacifico et benigno tractatu sopiri, quam tanquam inter infestos amare ac litigiose tractari, se super querelis et questionibus quibuscumque quas habent vel habere possent ad invicem, de alto et basso, ut eorum verbis utamur, nostris voluntati, mandato seu ordinationi omnimode ac declarationi seu interpretationi vel sententie spontanea voluntate, fide hinc inde prestita, submiserunt in forma subscripta: „Nos Aymarus, miseratione divina prime Lugdunensis ecclesie archiepiscopus, et nos etiam Hugo decanus et capitulum Lugdunense, cum inter nos questionis vel discordie materia timeretur in posterum ad invicem suboriri que interdum, instigante diabolo, pretextu communionis vel rei alterius inter fratres dulcissimos suscitatur, tandem nos debita meditatione pensantes fore congruentius talia vel similia de plano et sine judiciorum strepitu quasi inter patrem et filios consopiri et ad novitates quaslibet que plerumque discordiam pariunt, ab invicem et nunc et in posterum propellendas gratis et spontanea voluntate submitimus nos de alto et basso, promittentes, fide prestita hinc et inde, stare ac parere voluntati, mandato seu ordinationi omnimode ac declarationi seu interpretationi vel sententie quas sanctissimus pater dominus Gregorius, papa decimus, inter nos super querelis vel questionibus quibuscumque quas habemus vel habere possumus ad invicem insimul vel divisim semel vel pluries, servato juris ordine vel omisso de jure vel amicabiliter aut de grosso, in grossum duxerit faciendas. In cujus rei testimonium nos, archiepiscopus et cacapitulum memorati, ac nos Hugo senescalcus necnon et nos Henricus de Vilars, cantor Lugdunensis, promittentes, quatenus nos tangit et tangere potest, nos perpetuo ratum habere et firmiter observare quidquid in premissis vel aliquo premissorum fuerit ordinatum, sigilla nostra presentibus una cum aliis duximus apponenda. Actum Lugduni in octabis beati Laurentii, anno Domini M°CCLXX°IIII°.“ Nos itaque, hujusmodi submissione recepta, et tam auctoritate apostolica quam ex ejusdem submissionis juribus procedentes, declaramus jurisdictionem temporalem in civitate Lugdunensi spectare ad supradictos archiepiscopum et pro aliqua parte ad capitulum ratione juris quod idem capitulum a quondam .. comite Foresii acquisivit et comitatum appellat. Sed, quia pro eo quod diverse curie fuerunt hactenus in civitate predicta, et concurrentibus pluribus in exercitio juridictionis ejusdem, contingebat frequenter non solum impediri justiciam per concursum, sed etiam diversimode affici subditos et eorum multiplicari gravamina supra modum, utpote cum super eodem contractu, crimine vel excessu persepe ad diversa traherentur judicia, in diversis distrahentium curiis ac in fidejussorum et pignorum datione necnon et in aliis multipliciter gravarentur, propter quod multotiens orta sunt scandala, guerre commote, et secute cedes ac strages et alia gravia pericula suscitata, nos volentes tantorum discriminum submovere materiam et precidere occasionem discordie inter partes que communio in dicte juridictionis exercitio ministrabat, et ipsarum ac dictorum subditorum providere quieti, ordinando providemus ac providendo ordinamus, decernimus ac statuimus quod una sola sit curia secularis in civitate predicta et exercitium jurisdictionis ejusdem totaliter sit archiepiscopi Lugdunensis qui pro tempore fuerit. Curiam vero supradictam infrascripto modo decernimus ordinandam, videlicet ut ipse archiepiscopus rectorem et directorem ipsius curie, correarium sive prepositum vel aliter, prout ipse voluerit, nominandum ac judicem sive judices necnon et sigilliferum instituat in capitulo Lugdunensi, requisito in communi consilio et interveniente concordia illorum qui convenerint in eodem ad vocationem capituli more solito faciendam, si eodem die quo ad hoc convenerint, voluerint cum ipso archiepiscopo concordare; alioquin alio die ipse archiepiscopus in eodem capitulo ad singula officia correarii sive rectoris judicis vel judicum et sigilliferi predictorum singulos tres nominet de quibus capitulum concorditer vel pars ipsius major numero unum infra triduum a tempore nominationis archiepiscopo memorato presentet, quem in ipso capitulo instituat idem archiepiscopus in officio, ad quod taliter fuerit presentatus. Quod si forsan aliquis de nominatis ab ipso archiepiscopo per dictum capitulum vel partem ipsius majorem numero, ut premittitur, infra idem triduum presentatus non fuerit, archiepiscopus ipse, lapso eodem triduo in illo de predictis officiis ad quod presentatio facta non erit, officialem unum de tribus nominatis ab ipso ea vice pro sua instituat volontate; et hic modus instituendi memoratos officiales observetur quotienscumque fuerit eorundem officialium mutatio seu institutio facienda. Predicti quoque officiales, postquam taliter fuerint instituti, jurabunt in ipso capitulo coram illis qui similiter in eo convenerint, quod officia sibi commissa fideliter exercebunt eorundem archiepiscopi et capituli nomine ac pro ipsis sive pro communi bono, prout ad eos juridictionem ipsam premisimus pertinere. Bedellos vero et ceteros minores officiales ejusdem curie instituat idem archiepiscopus per se sive per eundem rectorem et judices ubi et prout sibi videbitur. Jurabunt tamen et ipsi, quando instituentur, sua officia fideliter exercere ipsorum archiepiscopi et capituli nomine ac pro ipsis sive pro communi bono secundum formam que in rectore ac judicibus dicte curie superius est expressa. Sane circa obventiones ejusdem curie providemus, ordinamus, decernimus atque statuimus quod archiepiscopus ratione illius partis jurisdictionis quam ad dictum capitulum spectare prediximus, sive pro obventionibus partis ejusdem det eidem capitulo anuis singulis, liberas et absque omni onere centum quinquaginta libras Viennensium non diminuendas in aliquo, quicunque sint ejusdem curie seu obventionum ipsius exitus vel eventus; quas quidem centum quinquaginta libras prohibemus alicui singulari persone de dicto capitulo in beneficium assignari sed eas ab ipso capitulo teneri volumus perpetuis temporibus in communi in communes utilitates ipsius ecclesie sive capituli, prout eis videbitur, convertendas. Dilecto preterea filio Hugoni, senescalco Lugdunensi, pro illa parte quam de obventionibus curie archiepiscopalis senescalcus ipse percipere consuevit, nomine firme perpetue quam volumus, decernimus atque statuimus, ipso senescalco vivente ac eandem senescalciam tenente, durare, archiepiscopus quinquaginta libras Viennensium similiter liberas et nulla occasione diminuendas quolibet anno solvere teneatur; dicto vero senescalco cedente seu etiam decedente, senescalcia eadem cesset omnino et penitus extinguatur. Solventur autem dicte quantitates predictis capitulo et senescalco modo et terminis infrascriptis, videlicet medietas in octabis Nativitatis Domini et alia in festo Pentecostes. Reliquas vero dicte curie quam solam in civitate predicta esse decrevimus, obventiones solus archiepiscopus habeat et de ipsis pro sua voluntate disponat; sed et ipse solus teneatur subire ipsius curie omnia onera et expensas. Ceterum idem capitulum vel aliquis de ipso capitulo, senescalcus aut alius ratione prefati juris ab eodem comite acquisiti, seu ex quacumque alia causa in predictis jurisdictione vel obventionibus nichil amplius sibi valeant vendicare, nec carcerem aut bedellos habere vel jurisdictionem predictam pro quacumque parte aliter exercere. Preconizationes tamen in eadem civitate solito more fiant ut in eis archiepiscopi, capituli et senescalci, quamdiu senescalciam tenuerit, more solito mentio habeatur. Sed et ad executiones in omni causa faciendas et ad jurisdictionem manutenendam consilio et auxilio assistat capitulum archiepiscopo et ejus curie cum fuerit requisitum, et ipse archiepiscopus dictum capitulum in suis juribus manutenere similiter consilio et auxilio teneatur. Circa levas insuper sive collectas id volumus et decernimus observari ut, si quando levis sive collectis communibus in civitate predicta faciendis archiepiscopus auctoritatem prestare voluerit, prestet eam in eodem capitulo, consilio eorum qui, ut predicitur, inibi presentes fuerint, requisito. Fidelitates etiam et homagia magnatum recipiet archiepiscopus juxta morem hactenus in talibus observatum. Aliquos tamen de ipso capitulo, cum comode id fieri poterit, advocet et dicta homagia et fidelitates recipiat in presentia eorundem. In premissis autem omnibus reservamus nobis expresse interpretandi, mutandi, detrahendi, addendi necnon et super aliis earundem partium querelis ordinandi, providendi, diffiniendi et statuendi, prout expedire viderimus, plenam et liberam potestatem. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre declarationis, provisionis, ordinacionis et constitucionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, se noverit incursurum. Datum Lugduni, III idus novembris, pontificatus nostri anno tertio.