Pseudo-Marinus von Eboli

Schillmann 145

Ausstellungsdatum: 1281.03.25
Rubrik: Alia insinuatio nove promotionis Romani pontificis facta.
Initium: Incomprehensibilia dei

Zum Verzeichnis Schillmann

Brieftext

Ed. F. Olivier-Martin, Les registres de Martin IV (1281–1285) (Bibliothèque des Écoles françaises d’Athènes et de Rome 2e sér. 16, 1901–35) S. 1–2 Nr. 1

Martinus episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus, archiepiscopo Senonensi ejusque suffraganeis, salutem et apostolicam benedictionem.

Incomprehensibilia Dei juditia et investigabiles vie ejus grandem nimirum stuporem considerantibus ingerunt et causam profecto non levis admirationis inducunt. Quis enim in illorum consideratione non stupeatur? Quis non stupendo miretur et timeat illa judiciorum secreta celestium, quorum ordinem non datur nosse mortalibus aut in terra ponere rationemur, quorum misteria mens humana nec investigando comprehendere sufficit, nec considerando discutere vel manifestare loquendo? Quis, inquam, absque stupore ac terrore latentes cotidianorum eventuum previsiones attendatur? Quis intelligere valeat discretam lancem equitatis occulte, qua ille in quo sibi misericordia et veritas obviarunt, qui Ecclesie quam non solum misericorditer sed mirabiliter suo sanguine pretioso fundavit, et in adeo solida firmitate petre inviolabilis stabilivit, ut portis Inferi et mortis legibus prevaleret, suam in sanctis apostolis promisit omnipotentiam usque ad consumationem seculi, assistricem ipsam humano judicio quodam modo derelinquens, eam tam frequentium vacationum et aliquando etiam diffusarum vexari permittit incomodis et in substituendi pontificis expectatione languere? Qua ipse idem sapientissimus ponderator, qui sua ineffabili sapientia in statera rectissima merita singulorum appendit, et unicuique secundum opera sua reddit illius regimen, et si justa nobis, tamen ignota et miranda libratione dispensans, illud sic libra inscrutabilis dispensationis alternat, ut is subtrahatur interdum cui suppetebat in habundantia fortitudo virtutum, cujus vita subditis profutura sperari poterat eo ipso longevior ad dandam salutis scientiam plebi sue: substituatur vero qui se potest non indigne fateri, et virtutum inopia debilem et alias imparem ad summi pontificii sarcinam supportandam. Hujusmodi subtractionem in obitu felicis recordationis Nicolai pape predecessoris nostri, cujus longe lateque fama claruit, emicuit vita, experientia et prudentia eminebat, eadem perpessa mater Ecclesia viduitatis angustias aliquandiu peramare deflevit. Substitutionem autem pretacte non absimilem in nostra vocatione ad apostolatus officium, cujus seriem subscripta describunt, nos ex nostrorum consideratione defectuum in humilitatis spiritu profitemur. Memorato siquidem predecessori nostro, prout Domino placuit, ab hac luce subtracto, ejusque corpore delato ad Urbem, ibique in Apostolorum Principis basilica, ubi sepeliri delegerat, cum exequiarum sollempnitate debita tumulato, nos et fratres nostri ancxii de vacatione ipsius Ecclesie Viterbii, ubi tunc Romana residebat curia, in episcopali palatio concordi voto convenimus, provisioni ejusdem Ecclesie propensiorem daturi operam, prout necessitas exigebat. Circa hoc autem pluribus tractatibus habitis, post aliquanti temporis moram, quam casus varii et diverse circumstantie induxerunt, demum in festo Cathedre ipsius Apostolorum Principis, iidem fratres nostri per viam scrutinii ad electionem celebrandam electam concorditer in nos tunc tituli Sancte Cecilie presbyterum cardinalem unanimiter concordantes, ad summi apostolatus apicem et ipsius cathedre nos elegere conscensum. Quam nos, ut est speculam, extimantes eo non immerito altitudinis grandioris quo eidem insidens constitutus super omnia speculator locatus altius, prospectare longius, cuncta speculari tenetur attentius, et totius orbis ambitum cure sue commissi non tam presentia quam providentia circuire, extirpare vitia, virtutes inserere, pro juribus ecclesiarum obviare periculis, providere com[m]odis et saluti specialiter intendere animarum status, eminentiam et immensitatem im[m]inentis oneris pensabamus. Tanto ex hujusmodi vocatione redditi, proinde magis attoniti quanto ab altioris gradus appetitu fueramus ab olim fixo proposito alieni arbitrati semper, tutioris fore consilii nobis altiora non querere, in domo Domini humiliter habitando de propria salute curare, quam periculose super universalem omnium curam erigi, et ad tanti fastigii sollicitudinem elevari. Hinc insufficientie nostre consideratio contrahebat animum, et a tanti assumptione laboris dexteram retrahebat, suadebat instantius potius tante molis pondus effugere, quam eorundem fratrum instantie consentire. Verum in contrarium conscientia suadente non esse vocationi Domini, quam tanto verisimilius eorundem fratrum, adeo unanimis concordia pretendebat quanto diutius ipsorum fuerant vota discordia contumaciter resistendum, ne ipsa Dei Ecclesia eo prolixius viduitatis dispendiis gravaretur quo alias spes erat incertior de ipsius provisione vicina, tandem, variis allegatis excusationibus nec admissis, sed ab eisdem fratribus in eo fervore voluntatis ancxie importunitatisque multimode obauditis, ut manus ad exuendum nos clamidem qua tegebamur extenderint nec ipsius rupture pepercerint, sub spe unigeniti Dei filii Domini Jesu Christi humilitatis nostre colla subjecimus jugo apostolice servitutis, de sua pietate sperantes quod ipse qui juxta evangelicam veritatem quinque panum duorumque piscium paucitatem satietati discumbentis ad jussum ipsius immense multitudinis cum mira fragmentorum superhabundantia coequavit, nostre imbecillitatis insufficientiam sua immensa virtute quail saltem sufficientie tanti oneris et laboris equabit. Ad quod de sua misericordia obtinendum nostrarum orationum suffragia ferventi desiderio imploramus, universitatem vestram monentes et hortantes in Domino vosque nichilominus rogantes instanter, quatinus preces humiles, devotas et sedulas frequenter fundatis ad Dominum, ut ipse in ubertate sue clementie pretactam nostram inopiam suppleat, debilitatem fulciat, nobisque quod est onerosum leviget, quod laboriosum alleviet, quod obscurum sue claritatis luce revelet, et aspera convertat in plana, sicque vota nostra preveniendo clementer aspiret et misericorditer adjuvando benignius prosequatur quod zelus noster semper in ipsius beneplacitis ferveat, nec unquam in illorum executione torpescat; vos quoque, quos de gregibus diligentie vestre commissis pastoralis officii cura sollicitat, ita diligenter illud studeatis implere quod cum discussio venerit, et exacti fueritis pro illis reddere rationem, non solum illam cum securitate reddatis, sed exigentis gratiam et interim in vestris ecclesiarumque vestrarum negotiis super quibus potestis ad nos cum securitate recurrere, Apostolice Sedis propitium mereamini sentire favorem, Ceterum, quia, sicut intelleximus, portitores hujusmodi litterarum interdum esse consueverunt, contra intentionem mittentium, exactores nunc importune petitionis instantia, nunc etiam murmurationum sussurris ac detractionum et querelarum comminationibus exigendo, scire nos volumus quod nostre intentionis existit, latoresque presentium jurare fecimus quod ad exigendum vel obtinendum aliquid preter ea que ad victum et ob infirmitatis ac alios casus necessaria, per alias ejus sub certa forma litteras, quas nobis exiberi mandamus, ministrari precipimus, talibus instantiis, murmurationibus, detractionibus seu comminationibus non utantur, nec recipere per instantias, murmurationes vel comminationes hujusmodi oblata presumant. Ideoque, ut nostris in hoc intentioni et beneplacitis concurratis, prefatis eorum abusionibus ceterisque similibus si forsan eis, quod non est verisimile, uti presumerent contra proprium juramentum comtemptis, omnino vos ultra premissa ipsis nostro ministranda mandato tribuendo aliquid non gravetis, cum non per extorsiones hujusmodi, sed alias retributione congrua, intendamus ipsorum laboribus respondere. Datum apud Urbemveterem.

Handschrift

Redaktion M
Arles 60, fol. -

Parallelüberlieferung und Regesten

Papstregister: Mart.IV.1
Clemens IV.: -
Richard von Pofi: -
Berard von Neapel: 745
Potthast: 21740
Regesta Imperii V: -

neue Suche