Schillmann 128

Archiepiscopo Senonensi et ejus suffraganeis.

Gloria in altissimis Deo, et in terra pax hominibus bone voluntatis. Gloriose Nativitatis dominice latens licet mysterium, patens tamen late preconium celestis preco humano nunciaturus generi, premisso accomodo verborum schemate, Deo in Altissimis gloriam retulit, pacem in terra bone voluntatis hominibus nunciavit. Hec est nunciatio profecto dignissime veneranda; hec attentione dignissima, quam vere venerabilem reddit nuncium mittentis sublimitas, extollit nunciatis auctoritas et nunciationis ipsius veritas manifesta commendat. Hec vera et justa; sed eam non servantibus procul dubio tremenda partitio, qua ore angelico soli Deo attribuitur honor et gloria, quam solus ipse meretur, qui facit mirabilia magna solus; qua dum bone voluntatis hominibus pax in terra promittitur, interdicitur impiis, malivolis denegatur. Nulla est enim pax impiis, nulla contemnentibus, sed multa diligentibus nomen Dei. Eorum siquidem, qui mandata ipsius audiunt, pax ut flumen; impii vero ut mare fervens quiescere nequeunt, pacis commoda nesciunt; sed disserpentibus vitiis in seipsis, dissident, et turbantur; et redundantibus ipsorum fluctibus in concubationem diaboli lutumque peccati, dum per peccatum avertuntur ab eo, qui est pax nostra, que exsuperat omnem sensum, a pace redduntur per consequens alieni; non immerito, sed ob sua demerita pectoris et temporis pace frustrati. Deus etenim ultionum, exercituum dominus, agens libere, ut retributionem reddat sue, quantum in eis est, detrahentibus glorie, superbiendo per peccatorum insolentias, contra ipsos terram commovens et conturbans, eisque justo judicio pacem tollens, ostendit populo suo dura propter injustitias suas ipsum humilians, super ipsum inducens terrorem et rectorem interdum spiritum principum auferendo subducens ut non sit qui congreget ab ovili Domini peccatorum aversionibus fugientes, non sit qui errata corrigat, sed qui est in cordibus plus sordescat. Hinc itaque, hinc procul dubio provenire creduntur imperiorum fluctuationes collisionesque regnorum, et cuncta guerrarum dissidia, que animarum pericula, corporum strages, facultatum lapsus, et destructiones inducunt. Hinc cetera non facile numeranda discrimina, et in partibus variis graviter deploranda contritio et gravis admodum pudendaque confusio populi christiani. Hinc diutine vacationis sedis apostolice dispendium post felicem sancte recordationis Clementis patris et predecessoris nostri de hoc mundo transitum, et corpus ipsius cum debita exequiarum solempnitate reconditum, tanto tempore prorogatum, donec Dominus, populi ejusdem peccata dissimulans, et misericorditer ipsius miserias miseratus, dignatus est ipse, qui concordiam in sublimibus operatur, fratribus nostris sic unanimitatem ad procedendum in provisione sedis ejusdem facienda concedere, quod miro Dei et nobis nimirum stupendo consilio ad imbecillitatem nostram oculos dirigentes, nos qui tunc in minori constituti officio pro salutis nostre remedio peregrinabamur in partibus transmarinis ad conscendendam apostolice preeminentie Cathedram, et suscipiendum importabile nobis non solum ex humane infirmitatis, sed etiam ex humilitatis nostre defectu, onus universalis regiminis orbis terre, concorditer elegerunt, ad inducendum nos ad id variis ad nostram presentiam nunciis et litteris destinatis. Nos vero in considerationis examine onus ipsum per hoc nostris imponendum humeris, et opus nostra prosequendum solicitudine attendentes, nostrarumque metientes virium quantitatem, dispungendo insufficientes virtutum sumptus, et meritorum insufficientiam comparando, eligendum sano consilio putabamus ut humeri subducerentur ab onere, manus ab opere arcerentur. Verum ne post ejusdem vacationis tam diffusa et dispendiosa tempora, obstinata contradictionis reluctatio profusionis dispendii occasionem induceret, nos non de nobis, sed de illo solo concepta fiducia, qui dat lapso virtutem, qui solus potest, cum omnis sufficientia sit ab eo, nostram insufficientiam abundantia virtutis sue supplere, in humilitatis spiritu tanti oneris sarcine imbecilles exposuimus humeros, debiles misimus manus ad fortia, et humiliter colla submisimus jugo apostolice servitutis suppliciter implorantes, ut ipse, qui per hujusmodi vocationem in maris mundi hujus altitudinem nos deduxit, non patiatur ab ipsius tempestate demergi; sed illam nobis sue potentie dexteram porrigat, que apostolorum principem ambulantem et hesitantem in fluctibus, ne mergeretur, erexit, et coapostolum ejus Paulum nocte ac die in profundo maris positum liberavit. Accedit etiam ad grande nostre fiducie fulcimentum vestre consideratio probitatis: speramus namque, ac summopere affectamus, quod cum sitis in partem tante solicitudinis nobis singulariter indicte vacati, sic auxiliante Domino commissum vobis ministerium impleatis, ut populum vere custodie creditum reddatis Domino acceptabilem, bonorum operum sectatorem. Ad quod universitatem vestram et affectuose monemus, et qua possumus instantia exhortantes, humiliter petimus, et rogamus instanter, quatinus vestris orationibus devotis et sedulis nostras manus debiles confortetis, pias preces fundentes ad Dominum, ut in beneplacito filii sui dirigens actus nostros, nobis et vobis, ac ceteris ecclesiarum pastoribus sua pietate concedat, sic circa gregem dominicum cura pervigili noctis observare vigilias, quod in eo mansuetudo superveniat, et correctio subsequatur; reddatur Domino populus christianus voluntatis accepte, pacis ex hoc procul dubio commodis positurus. Scimus enim quod si fecerit ei placidas vias suas, ipse inimicos ejus convertet ad pacem, nec erit qui eum exterreat; sed perfide gentis terroribus de ipsius finibus profligatis, confidenter in tabernaculis fiducie habitabit, et fiducialiter in requie opulenta quiescet. Nos sane vobis affectum caritative benignitatis expandimus, et sinum charitatis solide aperimus proponentes, quantum cum Deo poterimus, honori vestro deferre, ac vestra et ecclesiarum vestrarum commoda, pro quibus ad nos recurrere cum securitate poteritis, in promptitudine benivolentie promovere. Datum Laterani, IIII kalendas aprilis, pontficatus nostri anno primo.